اختلال کندن مو یک اختلال وسواس گونه است که به صورت ناخوداگاه و درمان ناپذیری در افراد بروز می‌کند. کندن مو در افراد مبتلا به تریکوتیلومانیا معمولا در اثر بروز تنش و استرس به وجود می‌آید و پس از انجام این رفتار فرد احساس آسودگی می‌کند. اگر شما هم از دسته افرادی هستید که نمی‌توانید در مقابل کندن مو مقاومت کنید این مقاله برای شما نوشته شده تا اختلال کندن مو را بشناسید و به درمان آن بپردازید.
تریکوتیلومانیا چیست؟
میل طولانی مدت به کندن موهای نواحی مختلف بدن مثل ابرو، سر، مژه‌ها، ریش و سبیل و حتی ناحیه تناسلی که در اثر احساس تنش و یا فشار درونی به وجود می‌آید اختلال یا وسواس موکنی نام دارد. کندن مو برای این افراد درد آور است اما از آنجایی که باعث کاهش تنش و آسودگی می‌شود؛ فرد به طور ناخوداگاه به انجام این عمل سوق پیدا می‌کند. این وسواس ممکن است تا جایی ادامه پیدا کند که فرد دچار بی‌مویی و کچلی در برخی از نواحی سر و بدن شود.
علل زمینه ساز در بروز اختلال کندن مو
علت دقیق تریکوتیلومانیا دقیق مشخص نیست اما مطالعات نشان داده که این اختلال ممکن است مربوط به تغییرات مسیرهای مغزی یا حسی باشد که این نواحی در ارتباط با احساسات و نحوه مدیریت آن‌ها و عادات می‌باشد. علاوه براین‌ها ژنتیک و عواملی مثل سن و جنس نیز در بروز بیماری نقش دارند.
استرس و بیماری‌های روانی
استرس‌های ناشی از مشکلات خانوادگی، اجتماعی، مرگ عزیزان، بدرفتاری و… باعث بروز بیماری تریکوتیلومانیا می‌شود. علاوه بر این‌ها افسردگی و سایر بیماری‌های روانی مثل وسواس، اضطراب، اوتیسم، اختلال وسواس فکری عملی و زیرمجموعه‌های آن و همچنین بیش فعالی نیزدر بروز این اختلال بی تاثیر نیست. اختلال موکنی در مواردی به کندن پوست لب، جویدن ناخن و… نیز می‌شود.
سن و جنسیت
اختلال مو کنی بیشتر در اوایل نوجوانی یا سنین قبل از آن رخ می‌دهد و در پسر بچه‌ها شایع تر است. در خانم‌های جوان نیز در سنین 12 تا 17 سالگی به وجود می‌آید. اختلال مو کنی در دوران بزرگسالی به طور دائمی بروز می‌کنند. در بزرگسالان و نوجوانان موکنی 1 تا 2 درصد شیوع دارد. موکنی از زمان کودکی دیده می‌شود و به طورمعمول در اوایل سن رشد برطرف می‌شود و اگر درمان نشود در نهایت به شکل اختلال مزمن بروز می‌کند.
ژنتیک
ابتلا به اختلال مو کنی میتواند تحت تاثیرسابقه ژنتیکی نیز باشد. در صورتی که والدین درجه یک یا خواهر و برادر بیمار به این بیماری مبتلا باشند، ممکن است فرد بعدی در خانواده نیز این بیماری را داشته باشد. درافراد مبتلا به اختلال وسواس فکری عملی و خویشاوندان درجه اول آن‌ها شایعتر از کل جمعیت است.
علائم افراد مبتلا به اختلال تریکوتیلومانیا
- مخفی کردن کندن مو و سعی بر انجام آن درهنگام تنهایی
- استرس و اضطراب شدید در مورد موضوعات مختلف در فرد بیمار
- تلاش مکرر برای توقف رفتار اختلال موکنی و شکست‌های مکرر در این تصمیم
- احساس رضایت پس از انجام رفتار مو کنی
- تکرار عمل اجتناب ناپذیر کندن مو که به ریزش مو و حالت ریزش سکه‌ایی مو و همچنین تاسی بخش‌هایی از بدن منجر می‌شود.
- احساس لذت از لمس مو در میان انگشتان دست
درمان اختلال کندن مو
از آنجایی که استرس و انواع بیماری‌های روانی زمینه ساز این بیماری هستند؛ دوری از تنش و موقعیت‌های استرس زا و ایجاد محیط آرام برای فرد بیمار راهکاری بسیار موثر خواهد بود. جلسات مشاوره درمانی و رفتار درمانی تا حد زیادی علائم بیماری تریکوتیلومانیا را کاهش می‌دهد.
درمان رفتاری شناختی
در این روش درمان اختلال کندن مو عاملی که باعث مو کنی می‌شود را شناسایی کرده و به فرد آموزش می‌دهیم که رفتار جایگزینی را در هنگام بروز این عامل انجام دهند. تغییر مکانی، یادداشت موارد کندن مو، بانداژ کردن انگشتان و… از جمله رفتارهای جایگزین است. فرد میتواند علاوه بر این‌ها با پوشیدن دستکش یا بستن انگشتان با بانداژ از کندن مو جلوگیری کند.
درمان دارویی
استفاده از دارو میتواند تا حد زیادی در درمان اختلال مو کنی موثر باشد. دارو درمانی باید تحت نظر متخصص انجام بگیرد و علاوه بر این از داروهای تقویت رشد مو نیز استفاده شود. داروهای رایج مورد استفاده برای درمان اختلال کندن مو شامل فلوکسیتین، فلاووکسامین، لیتیوم کربنات، سرترالین و پاروکسیتین است.
درمان اختلال کندن مو با نوروفیدبک
از آنجایی که اختلال کندن مو نوعی وسواس عملی است؛ استفاده از روش درمان با نوروفیدبک به علت تاثیر در درمان استرس و اضطراب به درمان ریشه‌ایی و دائمی این بیماری می‌پردازد. نوروفیدبک همزمان میتواند چندین اختلال را با هم درمان کند و با استفاده از امواج الکتریکی مغزی، امواج مغزی افراد را در بهترین حالت ممکن باز سازی و درمان کند.
درمان اختلال کندن مو در منزل
از آنجایی که استفاده از داروهای درمانی بدون عوارض نخواهد بود؛ شما می‌توانید با ایجاد برخی عادات موثر و رفتارهای درست این اختلال را در خانه و بدون نیاز به استفاده از دارو برطرف کنید. برخی از راهکارهای درمانی در منزل در زیر آورده شده است.
- استفاده از توپ استرس
- ورزش
- نفس عمیق در هنگام تمایل به مو کنی
- کوتاه کردن موها
- دوش گرفتن برای کاهش استرس
- پوشیدن کلاه
جمع‌بندی
امروزه با پیشرفت انواع تکنولوژیها در زمینه‌ی بیماری‌های روانشناختی امکان درمان کامل همه انواع بیماری‌ها وجود دارد. اختلال کندن مو برای افراد مبتلا به این بیماری صرفا راهی برای فرار از تنش‌ها و استرس‌ها می‌باشد در صورتی که عوارض آن در نهایت منجر به ضربه شدیدتری در آنان می‌گردد. مبتلایان می‌توانند با مراجه به مراکز تخصصی و مشاوره این بیماری را ریشه کن کنند. مرکز روانشناسی و لورتا نوروفیدبک بیات در شیراز با بکارگیری مجربترین مشاوران متخصص در زمینه بیماری‌های روانشناختی میتواند شما را در زمینه بیماری‌های روانشناسی و درمان اختلال مو کنی یاری کند.
سوالات متداول
1_ اختلال کندن مو چه عوارضی دارد؟
ظاهر زشت، گوشه گیری و امتناع از حضور در جمع، احساس گناه و بروز علائم گوارشی در صورت خوردن مو و سوء تغذیه از جمله عوارض عدم درمان اختلال کندن مو است.
2_ مشکلات گوارشی ناشی از خوردن مو چیست؟
برخی از افراد مبتلا به اختلال موکنی یا تریکوتیلومانیا عادت دارند موهای کنده شده را بخورند؛ این کار منجر به ایجاد گلوله مو در دستگاه گوارش شده و منجر به کاهش وزن شدید، تهوع، استفراغ و در موارد شدید منجر به مرگ می‌شود.
3_ عوارض استفاده از داروهای روان درمانی چیست؟
استفاده از داروهای روان درمانی برای درمان اختلال کندن مو میتواند شامل خواب آلودگی، گیجی، بیقراری، حالت تهوع، افزایش یا کاهش وزن شدید و… باشد.
4_ آیا در اختلال مو کنی امکان آسیب به پوست و جنس مو نیز وجود دارد؟
کندن مو میتواند سبب ایجاد زخم و ایجاد عفونت در ناحیه زخم و همچنین مشکل در رویش مجدد مو شود.