به قلم حسین بیات روانشناس بالینی
شاید بسیاری از افراد از مشکلی به نام کمرویی در رنج باشند و ندانند که چگونه باید از چنگ چنین مشکل دست و پاگیر رها شوند. کار چندان سختی نیست، هر چند افراد عملکرد حل آن را بسیار مشکل می یابند. برخی از آن ها که امیدوارترند، آزمایش های کوچکی می کنند. راهکار هایی را امتحان می کنند ولی خیلی زود آن ها رها می کنند. در چنین صورتی هرگز موفق نمی شوند و نا امیدتر می شوند. برای این کار یک بار اراده کنید و برای همیشه آن را کنار بگذارید. شما پیروز خواهید شد به شرطی که بدانید چه باید بکنید.
علت کمروئی خود را شناسایی کنید :
افراد مختلف بنا به دلایل مختلف از خود کمروئی نشان می دهند و هر چند در اکثر موارد علت یا علت های مشترکی بین افراد کمرو وجود دارد، اما غالبا تفاوت هایی نیز مشاهده می شود. برخی از افراد فاقد مهارت های اجتماعی هستند. آن ها شاید ندانند که در یک موقعیت اجتماعی چگونه باید رفتار کنند. چگونه با یک غریبه سر صحبت را باز کنند و چگونه این رابطه را حفظ کنند. برخی از افراد رفتار های کمروئی را از یک الگو در دوران کودکی آموخته اند.
می دانیم که بسیاری از رفتار های ما در کودکی و با مشاهده رفتار های پدر و مادر و اطرافیان شکل می گیرد. برخی افراد به دلیل تجاربی که داشته اند ممکن است اعتماد به نفسشان آسیب دیده باشد. خود را از یک جنبه یا جنبه متعدد دارای ضعف گمان کنند و چنین طرز تفکری عملکرد آن ها را در روابطشان مختل سازد. از این رو لازم است این افراد شناسائی کنند که چه عواملی موجب رفتار های کمروئی در آن ها شده است. و بعد از شناسایی علل اقدام به رفع علائم کمروئی بکنند.
خود را شناسایی کنید :
هر چند به نظر می رسد تمام افراد به طریقی خود را می شناسند، اما نوع شناختی که افراد از خود دارند نیز متفاوت است. از برخی افراد اگر بخواهیم صادقانه به سوال من کیستم؟ پاسخ دهند، مجموعه ای از ویژگی های مثبت و منفی را برخواهند شمرد. عده‌ای از افراد در طرح این ویژگی ها به طور مشخص و واضحی از جنبه های مثبت شخصیت خود و توانایی هایی که دارند، علایقی که دارند، موفقیت ها و پیروزی های خود صحبت می کنند. در مقابل افرادی هستند که کمتر از توانایی ها ، استعداد ها و پیروزی های خود صحبت می کنند.
اغلب از مشکلاتی که دارند، از ضعف هایی که رنج می برند و از شکست ها و تجارب ناراحت کننده خود صحبت می کنند. افراد کمرو معمولا از این دسته هستند و بر ضعف ها و مشکلات خود بیش از حد مناسب تاکید دارند و به این ترتیب توانایی خود را در روابط اجتماعی تحت تاثیر این برداشت هایی که از خود دارند قرار می دهند. ممکن است یک فرد کمرو از جنبه های مختلف خود را واجد توانایی و استعداد و پیروزی بداند، ولی تنها از لحاظ اداره و مدیریت روابط اجتماعی احساس ضعف نماید و به این ترتیب در این روابط دچار مشکل شود.
بر این اساس لازم است برای رفع این مشکل فرد خود ویژگی ها و مشکلات خود را نیز شناسایی کنند. در چه جنبه هایی موفق و توانا است و در چه جنبه هایی دچار ضعف و مشکل است؟ این جنبه ها چه سهمی در زندگی او دارند؟ آیا به اندازه ای مهم هستند که اجازه دهیم توانایی های دیگر ما را تحت الشعاع قرار داده و با شکست مواجه سازند؟ این ها سوالاتی است که لازم است یک فرد کمرو به آن ها پاسخ دهد و بر اساس پاسخ های خود خط مشی مفیدی برای رفع مشکل خود مهیا سازد.
مشکلات و ضعف های خود را مرتفع سازید :
انسان مجبور است با توانایی ها و مشکلاتی که دارد، تمام عمر را سر کند. بسیاری از مسائل و مشکلات انسان بدون اینکه به اختیار او باشند به وجود می آیند. ولی اینکه فرد چگونه برخوردی با آن ها داشته باشد تحت اختیار اوست. افراد مختلف واکنش های مختلفی از خود نشان می دهند. برخی افراد حتی در مقابل بزرگترین مشکلات استقلال و تسلط خود را بر مشکل از دست نمی دهند. آن ها خود را افرادی مسلط و قادر به کنترل و اداره مشکل می دانند در مقابل افرادی هستند که حتی در مقابل کوچکترین ناملایمات و مشکلات تسلط کنترل خود را از دست می دهند. دچار ناامیدی می شوند و از این مساله غافل می شوند که می توانند با استفاده از راهکار هایی مشکل را حل کرده و خود را از وضعیت ناگوار پیش آمده رها سازند. خیلی از مشکلات زندگی به آن اندازه بزرگ و حل ناشدنی نیستند که مجبور شویم تمام عمر آن ها را در کنار خود بپذیریم و شاهد آثار نامطلوب آن ها در زندگی خود باشیم. بهتر است در کنار شناختی که از ویژگی‌ها و توانایی های خود و مشکلات خود به دست می آوریم، به دنبال پیدا کردن راه حل های مشکلات نیز باشیم. به این ترتیب بسیاری از مسائل دیگر ما حل خواهند شد بدون اینکه آثار منفی و ناگواری بر زندگی ما داشته باشند.
مهارت های اجتماعی را یاد بگیریم :
برخی از افراد تنها در زمینه روابط و مهارت های اجتماعی احساس ضعف می کنند و برخی دیگر به دلیل مسائلی که داشته اند در این زمینه مشکل پیدا کرده اند. در هر حال هر دو دسته باید به فکر یادگیری این مهارت ها باشند. برای اینکار از مشاهده افرادی که کمرو به نظر نمی رسند، شروع کنید. آن ها چگونه رفتار می کنند، چگونه صحبت می کنند. چگونه راه می روند، سعی کنید برخی از رفتار های آن ها را تقلید کنید. اساس رفتار های آن ها اعتماد به نفس و قدرتمند به نظر رسیدن است. برای ارسال این پیام در رفتار های خود دست به کار شوید و مدتی این نقش را تمرین کنید. می توانید از راه های دیگری با ویژگی افرادی که در روابط اجتماعی خود راحت هستند آشنا شوید و آن ها را به کار ببندید.