نقشه برداری رنگی مغز | با قدرت QEEG آشنا شوید

دلایل اهمیت تهیه نقشه مغزی قبل از نوروتراپی

به دلیل اینکه درمان‌های نوروتراپی مثل نوروفیدبک، CES و بیوفیدبک به طور کامل و به طور مستقیم با امواج مغزی در ارتباط هستند به همین دلیل تست نقشه از مغز به بهترین شکل تغییرات امواج مغز را در اختیار پزشک قرار می‌دهد و تمامی نواقص مغز شما قابل رویت می‌باشد. انجام این تست قبل از شروع دوره درمان نوروتراپی سبب بهبود روند درمانی شما خواهد شد.

انواع نقشه مغزی

نقشه برداری از مغز 3 نوع مختلف دارد که بسته به شرایط و نیاز مورد استفاده قرار می‌گیرد. انواع نقشه رنگی از مغز به صورت زیر می‌‌باشد.

•  نقشه برداری مغز در حالت خواب

در این نوع نقشه مغزی به سر فرد که در حالت خواب قرار دارد الکترودهایی متصل می‌شود.  برخی از موارد از بیمار خواسته می‌شود تا برای بهبود روند آزمایش شب قبل از انجام تست بیدار بماند تا پزشک از خوابیدن بیمار در حین انجام آزمایش به طور کامل اطمینان حاصل پیدا کند. نقشه برداری از مغز در حالت خواب به طور معمول  پزشک متخصص اطلاعات به دست آمده را در اختیار بیمار قرار نمی‌دهد.

•  نقشه برداری معمولی

از رایج‌ترین نوع آزمایش، نقشه برداری معمولی از مغز می‌باشد که معمولا مدت زمان انجام این تست بین 20 تا 40 دقیقه می‌باشد. در حین انجام این تست از بیمار خواسته می‌شود تا بدون هیچ گونه حرکت و سر و صدایی نشسته و هر از گاهی به مدت بسیار کوتاهی چشمان خود را باز و بسته کند و نفس عمیق بکشد. در این نوع تست ممکن است یک چراغ چشمک زن مقابل شما برای بررسی فعالیت مغز قرار گرفته شود.

• نقشه برداری حین فعالیت

برای افرادی که پزشک تشخیص داده است که نقشه برداری از مغز در حین فعالیت تهیه شود، الکترودها در طول شبانه روز و به مدت یک یا چند روز بر روی سر قرار بگیرد. پس از نصب الکترودها بر روی سر فرد به یک دستگاه ضبط کوچک و قابل حمل متصل می‌گردد.

تفاوت EEG و QEEG

تست EEG و QEEG علاوه بر داشتن شباهت‌هایی که با یکدیگر دارند دارای تفاوت‌هایی هستند که سبب وجه تمایز هر یک نسبت به دیگری می‌شود. تفاوت‌ نوار مغزی با نقشه مغزی به شرح زیر می‌باشد.

• در EEG، فعالیت الکتریکی مغز توسط الکترودهایی که بر روی سطح پوست سر قرار می‌گیرد، ضبط می‌شود که نشان دهنده فعالیت غشای زیرین پوست می‌باشد که به این امواج، امواج مغزی می‌گویند.
• در QEEG، با استفاده از روش‌های ریاضی این امواج با مقادیر کمی برای مقایسه و بررسی عملکرد صحیح مغز تبدیل می‌کند. با مقایسه تست به دست آمده از نقشه مغز به تشخیص بیماری‌های احتمالی فرد می‌پردازند.

تفاوت‌های تست EEG و QEEG  شامل موارد بالا می‌باشد. این دو تست تفاوت زیادی با یکدیگر ندارد و شباهت این دو تست بیشتر از تفاوت‌های آن می‎‌باشد.

تست QEEG و EEG در بارداری

بسیاری از خانوم‌های باردار در هنگام بارداری خود مجبور به انجام تست‌های مغزی می‌شوند و این سوال برای آن‌ها به وجود می‌آید که آیا انجام این تست برای جنین یا مادر خطری ندارد؟ در پاسخ به این سوال باید بگوییم خیر، در تست‌های EEG و QEEG  به علت عدم استفاده از پرتوها و اشعه‌ها خطری مادر و جنین را تهدید نمی‌کند و عوارضی در بر ندارد.

تفسیر تست QEEG

برای تفسیر تست ابتدا تست QEEG فرد بیمار را با تست QEEG فرد سالم مقایسه می‌کنندتا هنجار عملکرد مغز را شناسایی و با تطبیق با نمونه‌ی طبیعی ناهنجاری مغزی فرد را شناسایی می‌کنند. مبنای مقایسه تغییرات در تست QEEG می‌باشد که توسط فعالسیت الکتریک نورون‌های مغز به ثبت رسیده است. فعالیت الکتریکی مغز با افزایش سن دچار تغییر و تحولاتی می‌شود، بنابراین در هنگام مقایسه نقشه برداری رنگی مغزی افراد بیمار و سالم باید سن فرد را مد نظر قرار داد.

نتیجه‌ی این مقایسه که به آن Z.scores می‌گویند، اگر فعالیت مغزی فرد مشاهده با تست فرد نرمال باشد با رنگ سبز نشان داده می‌شود. رنگ سبز در تست نشان دهنده حالت طبیعی و نرمال است. در صورتی که فعالیت امواج مغزی فرد از حالت نرمال و طبیعی بیشتر باشد، نرم افزار نتیجه تست را با رنگ زرد، نارنجی و قرمز نشان می‌دهد.

اگر فعالیت‌های امواج تولید شده کمتر از حالت طبیعی باشد، نرم افزار آن را با رنگ آبی و بنفش نشان می‌دهد. هر یک اختلالات مغزی مانند AD/HD و LD در اثر وجود اختلالات در عملکرد مغزو کم و زیاد شده امواج مغزی رخ می‌دهد، نقشه مغزی که دارای عملکرد مغزی سالم باشد با فردی که دارای AD/HD می‌باشند، متفاوت است. به همین سبب متخصص با بررسی مقشه مغزی افراد مختلف مشکلات مغزی و توانمندی‌های هر یک را بررسی می‌کند.

مزایای تست QEEG

تست QEEG بدون هیچ گونه درد و محدودیت می‌باشد و در مدت زمان بسیار کوتاهی قابل اجرا می‌باشد. موارد زیر از مزایای تست QEEG می‌باشد.

• برای انجام این تست هیچ گونه دارو یا تزریقاتی صورت گرفته نمی‌شود.
• از هیچ گونه اشعه استفاده نمی‌شود به همین دلیل استفاده از این روش برای خانوم‌های باردار و کودکان فاقد هیچ گونه خطری می‌باشد.
• در این روش به بررسی عملکرد و فعالیت مغز به طور کامل پرداخته می‌شود و صرفا به تصویر برداری از ظاهر مغز محدود نمی‌شود.
• این تست در مقایسه با روش‌های دیگر مقرون به صرفه و از هزینه پایین‌تری برخوردار است.
• بیماری‌هایی نظیر اضطراب، بیش فعالی و افسردگی که با روش‌های دیگر قابل تشخیص نیست با این روش به راحتی می‌توان آن را بررسی و تشخیص داد.
• حتی افراد سالم می‌توانند از این روش برای بررسی فعالیت و عملکرد مغز خود استفاده کنند و  از بیماری‌هایی همچون آلزایمر که در آینده احتمال ابتلا به آن وجود دارد باخبر می‌شوند.

با انجام این تست شما می‌توانید به خوبی متوجه شوید که کدام قسمت مغز و به چه میزانی دچار اختلال هستند تا بهترین درمان را برای کنترل و از بین بردن آن بیماری با توجه به شرایط فرد برای آن تجویز شود.

آیا نقشه مغزی ضرری به بیمار می‌رساند؟

تکنیک‌های مختلف نقشه برداری مغزی مانند PET، QEEG و fMRI روش‌های ایمن و غیرتهاجمی هستند؛ که هیچگونه آسیبی به بیمار وارد نمی‌کنند. این روش‌های تصویربرداری از فناوری پیشرفته برای ایجاد نقشه‌های دقیق از فعالیت یا ساختار مغز بدون ایجاد آسیب فیزیکی یا ناراحتی برای فردی که تحت عمل قرار می‌گیرد، استفاده می‌کند. با اینکه در این وش‌های تصوی برداری بیمار در معرض میدان‌های مغناطیسی قرار می‌گیرد؛ اما به گونه‌ای طراحی شده‌ان که کاملا ایمن و برای بیمار قابل تحمل هستند. افراد متخصص بیمارانی را که شرایط استفاده از این روش را ندارند تعیین می‌کنند.

برای ارائه دهندگان مراقبت‌های بهداشتی و تکنسین‌های تصویربرداری ضروری است که هنگام انجام مطالعات نقشه برداری مغز از پروتکل‌های تعیین شده و دستورالعمل‌های ایمنی پیروی کنند تا هرگونه خطر یا ناراحتی احتمالی برای بیمار به حداقل برسد. تکنیک‌های نقشه رنگی مغز در شیراز توسط متخصصان آموزش دیده‌ای انجام می‌شود و در تشخیص بیماری‌های عصبی، مطالعه عملکرد مغز، و هدایت تصمیم‌گیری‌های درمانی بسیار مهم است.

نحوه انجام نقشه رنگی مغز

نقشه برداری رنگ مغز معمولاً از طریق تکنیک‌های تصویربرداری عصبی مانند تصویربرداری رزونانس مغناطیسی عملکردی (fMRI)، توموگرافی انتشار پوزیترون (PET) یا الکتروانسفالوگرافی (QEEG)  انجام می‌شود. قبل از شروع آزمایش QEEG پوست سر بیمار تمیز شده و حدود 20 سنسور کوچک بر روی قسمت‌های مختلف سر بیمار گذاشته می‌شود. این سنسورها امواج مغز را دریاف کرده و ثبت می‌کنند.

توموگرافی انتشار پوزیترون شامل تزریق یک ردیاب رادیواکتیو به جریان خون است که پوزیترون‌هایی را منتشر می‌کند که توسط اسکنر PET شناسایی می‌شوند. در MRI عملکردی، تغییرات در جریان خون و سطح اکسیژن در مغز برای پی بردن به فعالیت مغز اندازه گیری می‌شود. پس از دریافت اطلاعات در هر کدام از روش‌ها؛ این داده‌ها به شکل نقشه رنگی مغز نشان داده می‌شوند.

مراحل آماده سازی فرد برای نقشه برداری رنگی مغز

برای انجام نقشه رنگی مغز بهتر است قبل از انجام تست برخی کارها را انجام و از انجام برخی اعمال و فعالیت پرهیز شود، این فعالیت‌ها قبل از تست نقشه برداری رنگی مغزی به شرح زیر می‌باشد.

نقشه برداری رنگی مغز در شیراز

همان طور که اشاره شد نقشه برداری رنگی مغزی یا QEEG نوعی ابزار برای بررسی عملکرد مغز می‌باشد که به کمک پردازش نوار مغزی یا EEG میزان فعالیت الکتریکی در قسمت‌های مختلف مغز با توجه به ایمپالس‌های سلول‌های مغزی مورد بررسی قرار می‌گیرد.

شیراز یکی از شهرهای برتر در علوم پزشکی در ایران است. مرکز نقشه برداری مغز دانشگاه علوم پزشکی شیراز یکی از مراکز قوی اعصاب در کشور است. 5 بخش مربوط به بیماری‌های مغز و اعصاب در بیمارستان‌ای مختلف شهر شیراز وجود دارد که شامل نوروفیدبک تی ان اس(TNS) و بخشهای توانبخشی و علوم شناختی بیمارستان شهید چمران شیراز، بخش MRI عملکردی در بیمارستان شهید فقیهی شیراز و … می‌شود.

نقشه برداری رنگی مغز امری بسیار ضروری و مهم برای تشخیص بیماری‌هایی همچون اضطراب، افسردگی، بیش فعالی و … می‌باشد که باید زیر نظر پزشکان متخصص و مشاوران باتجربه صورت بگیرد. نقشه برداری رنگی مغز در شیراز زیر نظر دکتر حسین بیات با تجربه کافی و برترین روانشناس در شیراز با مدرک‌هایی نظیر روانشناسی و نوروفیدبک در خدمت شما عزیزان باشد تا بهترین خدمات را به شما عزیزان ارائه دهد.

سئوالات متداول

نقشه برداری رنگی مغز در تشخیص و بهبود چه بیماری‌هایی نقش دارد؟

نقشه برداری رنگی مغز در تشخصی و درمان بسیاری از بیماری ها از جمله اختلالات مغزی نظیر AD/HD، اضطراب، ناتوانی در یادگیری، اختلال دو قطبی، پانیک و …

آیا نقشه برداری مغز پیش از نوروتراپی لازم است؟

بله. به دلیل اینکه درمان‌های نوروتراپی مثل نوروفیدبک، CES و بیوفیدبک به طور کامل و به طور مستقیم با امواج مغزی در ارتباط هستند به همین دلیل نقشه برداری مغز به بهترین شکل تغییرات امواج مغز را در اختیار پزشک قرار می‌دهد و پزشک با تفسیر نقشه مغزی تمامی نواقص مغز شما را می‌تواند رویت کند.

انواع نقشه برداری مغزی کدامند؟

نقشه برداری مغز در حالت خواب، نقسه برداری معمولی و نقشه برداری حین فعالیت.

آیا بین EEG و نقشه برداری رنگی مغز تفاوت وجود دارد؟

بله تست EEG و QEEG دو تست متفاوت هستند ولی تفاوت زیادی با یکدیگر ندارد و شباهت این دو تست بیشتر از تفاوت‌های آن می‎‌باشد.