تست هوش وکسلر

تست هوش وکسلر یکی از جامع‌ترین و کامل‌ترین آزمون‌های هوش است که برای اولین بار در سال 1939 طراحی شد و امروزه برای اندازه گیری هوش در بزرگسالان و کودکان استفاده می‌شود. این تست توسط روانشناس رومانیایی- آمریکایی دیوید وکسلر طراحی شده است که معتقد بود هوش از تعدادی توانایی ذهنی مختلف تشکیل شده است. تست وکسلر دارای 60 سئوال است که درجه دشواری آن به مرور افزایش می‌یابد..

تست هوش وکسلر؛ هوش را در واحدهای مختلفی شامل درک کلامی (VCI)، استدلال ادراکی (PRI)، حافظه کاری (WMI) و سرعت پردازش (PSI) و ترکیب آن‌ها در یک شاخص واحد مورد بررسی قرار می‌دهد. این تست در آزمون‌های هوشی که امروزه مورد استفاده قرار می‌گیرند دارای شاخص‌های اندازه گیری استاندارد و دقیقی است. زمان پاسخ‌گویی به تست وکسلر 30 دقیقه است. تا قبل از پیدایش تست هوش وکسلر؛ آزمون استنفورد بینه بسیار مورد توجه بود.

پیدایش تست هوش وکسلر

دیوید وکسلر یکی از افرادی بود که از ویژگی‌ها و محدودیت‌های تست هوش استنفورد بینه ناراضی بود؛ به همین دلیل تست جدیدی را طراحی کرد. تست هوش استنفورد بینه و انواع دیگر تست هوش، برای کودکان طراحی شده بودند و با تغییرات جزئی برای بزرگسالان مورد استفاده قرار می‌گرفتند و باعث بوجود آمدن نتیجه‌های غیر استاندارد برای بزرگسالان می‌شد. آقای وکسلر با در نطر گرفتن این مشکل تست هوش را با استانداردهایی برای همه سنین طراحی کرد.

نظر وکسلر درمورد هوش این بود که نمی‌توان فقط با استفاده از یک مقیاس و عدد میزان هوش در افراد مختلف را ارزیابی کرد؛ به همین دلیل در تست هوش وکسلر به جای یک امتیاز کلی نمایی از نقاط قوت و ضعف فرد نمایش داده می‌شود. یکی از مزایای این رویکرد این است که الگوی نمرات نیز می‌تواند اطلاعات مفیدی را ارائه دهد. به عنوان مثال، نمره بالا در برخی زمینه‌ها اما پایین در برخی دیگر ممکن است نشان دهنده وجود یک ناتوانی یادگیری خاص باشد.

چند نوع تست هوش وکسلر وجود دارد؟

امروزه تست وکسلر پرکاربردترین آزمون هوش در جهان برای نوجوانان و بزرگسالان است؛ که به‌صورت دوره‌ای نیز آپدیت می‌شود. این تست‌ها به طور کلی در سه دسته اصلی قرار می‌گیرد که شامل: تست هوش وکسلر بزرگسالان (WAIS)، تست هوش وکسلر کودکان (WISC) و تست هوش وکسلر برای نوزادان و کودکان نوپا (WPPSI). هر یک از این تست‌ها ویژگی‌ها و مقیاس‌های خاص خود را دارند که برای سنجش توانایی‌ در گروه‌های سنی مختلف طراحی شده‌اند.

تست وکسلر بزرگسالان (WAIS)

این تست هوش برای افراد بزرگسال از سنین 16 تا 90 سالگی طراحی شده است و شامل چندین مقیاس است؛ که توانایی شناختی مختلف را ارزیابی می‌کند. این تست به روانشناسان در ارزیابی نمره هوش (IQ) افراد و اطلاعات شناختی مختلف کمک می‌کند. روانشناسان با استفاده از این اطلاعات، تحلیل‌های آموزشی و روانشناختی موثرتری خواهند داشت. توانایی‌های شناختی مورد ارزیابی در این تست شامل:

• استدلال کلامی: شامل توانایی‌های زبانی، درک مطلب و واژگان است.
• استدلال عملی: مربوط به حل مسائل و کار با اطلاعات غیرکلامی است.
• حافظه کاری: توانایی نگهداری و مدیریت اطلاعات در کوتاه‌مدت را اندازه‌گیری می‌کند.
• سرعت پردازش اطلاعات: سرعت و دقت فرد در انجام وظایف مربوط به پردازش اطلاعات را ارزیابی می‌کند.

تست هوش وکسلر کودکان (WISC)

تست WISC به طور خاص برای کودکان 6 تا 16 سال طراحی شده و مشابه WAIS عمل می‌کند، اما متناسب با سنین کودکان تعدیلاتی در مقیاس‌ها اعمال شده است. این تست هوش وکسلر در مدارس و کلینیک‌های روانشناسی برای شناسایی نیازهای خاص آموزشی مورد استفاده قرار می‌گیرد و توانایی‌های تحصیلی و اجتماعی کودکان را بهبود می‌بخشد.  این تست نیز توانایی‌های شناختی تست هوش بزرگسالان را در کودکان ارزیابی می‌کند.

تست وکسلر برای نوزادان و کودکان نوپا (WPPSI)

تست WPPSI مخصوص نوزادان و کودکان نوپا در سنین 2.5 تا 7 سال طراحی شده است. این تست به والدین و متخصصان کمک می‌کند توانایی‌های شناختی اولیه کودکان را ارزیابی کنند. این نوع تست هوش به ویژه در ارزیابی تأخیرات رشد و شناسایی نیازهای خاص در سنین ابتدایی کودکی مفید است. در این تست از مقیاس‌های ساده‌تر و متنوع‌تری استفاده می‌شود که مناسب سنین پایین‌تر است و به سنجش قابلیت‌های مختلف مانند:

• حافظه دیداری و شنیداری
• مهارت‌های اجتماعی و عاطفی
• برقراری ارتباط و استفاده از زبان

آشنایی با مزایای تست هوش وکسلر

تست وکسلر بی‌شک نسبت به دیگر تست‌های موجود مزایای و ویژگی‌های بهتری دارد و ارزیابی بهتری به شما ارائه می‌دهد. در ادامه با مزایا و اهمیت استفاده از این تست آشنا می‌شویم.

• امکان اعتماد کامل به ارزیابی این تست وجود دارد؛ زیرا این تست استاندارد بالایی دارد.
• تست هوش وکسلر می‌تواند ابزار بالینی مفیدی برای ارزیابی آسیب‌های مغز خفیف، متوسط و شدید باشد.
• این تست در شناسایی نقاط ضعف و قوتمان به ما کمک می‌کند.
• این تست به طور دقیق وضعیت فکری و عملکرد فعلی یک فرد را اندازه گیری می‌کند.
• امکان تشخیص مشکلاتی مانند افسردگی، بیش‌فعالی، اضطراب و وسواس با این تست وجود دارد.
• از این تست می‌توان برای برنامه‌ریزی تحصیلی نیز استفاده کرد؛ زیرا با مشخص کردن نقاط قوت و ضعف درصد موفقیت تحصیلی را افزایش می‌دهد.

تفسیر تست وکسلر

تست هوش وکسلر با ارائه سئوالات مختلف، هوش کلامی، عملی و هوش کلی را مورد ارزیابی قرار می‌دهد. برای تفسیر تست وکسلر نیاز به فرد متخصص در این زمینه است؛ اما تست‌‌های هوش آنلاین نیز وجود دارند ولی نمی‌توان از تفسیر آن‌ها مطمئن بود. در ادامه انواع سئوالات موجود در تست هوش وکسلر و توصیف نمره دریافتی در هر سئوال را بررسی خواهیم کرد.

• اطلاعات عمومی: نمره بالا در این نوع سئوالات نشانه داشتن حافظه بلند مدت خوب، قوی بودن در مدرسه و تحصیل و داشتن توانایی برقراری ارتباط می‌شود. نمره پایین در این گونه سئوالات نشان دهنده فقدان کنجکاوی و آشنا نشدن صحیح با فرهنگ است.
• شباهت: نمره بالا نشان دهنده قدرت انتزاعی خوب و توانایی مفهوم‌سازی است و نمره پایین نشان دهنده قدرت انتزاعی پایین و عدم توانایی در استدلال و مفهوم‌سازی تصاویر است.
• تکمیل تصاویر: اگر تصاویر را به‌خوبی تکمیل کردید شان دهنده هوشیاری، دقت بینایی بالا و توانایی تشخیص دیداری است؛ اما اگر در این بخش با اختلال روبه‌رو شدید نشان دهنده اختلال در تمرکز، ضعف سازماندهی و تکانشگری است.
• طراحی با مکعب: نمره بالا نشان دهنده، تمرکز بالا، توانایی‌ خوب دیداری و شنیداری، مفهوم‌سازی غیرکلامی است. نمره پایین در طراحی با مکعب نشان دهنده توانایی ادراکی ضعیف و مشکل در حفظ تداوم ذهنی است.
• لغات: نمره بالا در این بخش نشان دهنده هوش بالا، نیاز به پیشرفت، علایق گسترده و حافظه خوب است؛ در حالی که نمره پایین در این بخش نشان دهنده ضعف در رشد زبان و نبودن آشنایی درست با زبان، نبود انگیزه و هدف و اختلال در تحصیل است.
• محاسبه: نمره بالا در محاسبه نشان دهنده هوشیاری، تمرکز بالا، حافظه کوتاه مدت عالی و نبود حواس پرتی است. نمره پایین در این بخش نشان دهنده نبود تمرکز و ضعف در استدلال است.
• جستجو نماد: نمره بالا در این مجموعه از سئوالات نشان دهنده کارامدی ذهن، واکنش‌های روانی و حرکتی سریع و توانایی دیداری حرکتی عالی می‌شود. نمره پایین نشان دهنده هوشیاری ذهنی ضعیف و توانایی دیداری و حرکتی پایین می‌شود.

چه نمره‌ای برای تست وکسلر بهتر است؟

نمره‌دهی تست هوش وکسلر به طور کلی بر اساس ارزیابی عملکرد فرد در مقیاس‌های مختلف طراحی شده است و نمره کلی به عنوان نمره هوش (IQ) در نظر گرفته می‌شود. نحوه نمره‌دهی در انواع مختلف تست هوش شبیه به یکدیگر است. ابتدا هر فرد در هر زیرمقیاس(مثل استدلال کلامی، استدلال عملی و …) نمره‌ای دریافت می‌کند که به این نمرات، نمرات خام می‌گویند و سپس نمرات خام به نمرات استاندارد تبدیل می‌شوند.

نمرات استاندارد بر اساس جدول‌های که برای هر زیرمقیاس وجود دارد مشخص می‌شود؛ که شامل میانگین و اختلاف معیار است. نمره استاندارد معمولا نمره‌ای است که میانگین آن 100 و انحراف معیار آن 15 است، به این معنی که بیشتر افراد در یک بازه 85 تا 115 نمره خواهند گرفت. نمرات استاندارد هر زیرمقیاس نیز به نمره IQ کلی ترکیب می‌شوند. نمره IQ به عنوان نماینده کلی از توانایی‌های شناختی فرد در نظر گرفته می‌شود.

• نمره 130 و بالاتر: این نمره فوق‌العاده است و نشان می‌دهد که فرد دارای توانایی‌های شناختی فوق‌العاده‌ای است و در برابر جمعیت عمومی در موقعیت بالایی قرار دارد.
• نمره 120-129: بالاتر از حد متوسط و این نمره نشان می‌دهد که فرد در میان دسته‌های بالای هوش قرار دارد و ممکن است در زمینه‌های تحصیلی و حرفه‌ای به خوبی عمل کند.
• نمره 110-119: متوسط بالا
• نمره 90-109: متوسط
• نمره 80-89: متوسط پایین نشان‌دهنده نیاز به حمایت‌های اضافی در یادگیری یا مداخلات آموزشی است. فرد ممکن است با چالش‌هایی در یادگیری مواجه شود.
• نمره 70-79: پایین (محتمل نیاز به بررسی بیشتر) این نمره نشان‌دهنده ضعف قابل‌توجه در توانایی‌های شناختی فرد است و ممکن است نیاز به ارزیابی یا پشتیبانی تخصصی بیشتری داشته باشد.
• نمره زیر 70: نمرات کم‌تر از 70 به‌عنوان واجد شرایط نیازمندی به بررسی‌های بیشتر و ممکن است به شناسایی اختلالات یادگیری یا ناتوانی‌های شناختی کمک کند.

کاربرد تست هوش وکسلر چیست؟

امروزه، مقیاس هوش بزرگسالان وکسلر همچنان یکی از پرکاربردترین ابزارهای بالینی است. انواع مختلف تست وکسلر برای تمامی سنین مورد استفاده قرار می‌گیرد. یکی از مهم‌ترین کاربردهای این تست ارزیابی سطح عملکرد افراد برای پی بردن به بیماری‌های روانی و آسیب‌های مغزی است. روانشناسان و روانپزشکان از انواع این تست برای  تشخیص بیماری‌های ذهنی استفاده می‌کنند. یکی دیگر از کاربردهای این تست در ارزیابی نقاط قوت و ضعف افراد در موضوعات مختلفی است که توسط این تست بررسی می‌شود.

جمع‌بندی

تست هوش وکسلر یکی از بهترین تست‌های هوش است که امروزه مورد استفاده قرار می‌گیرد. اگر به استفاده از این تست هوش علاقه‌مند هستید باید به این نکته توجه داشته باشید؛ که تست برای اجرا نیازمند یک فرد  متخص در این زمینه است؛ تا به‌صورت استاندارد ارزیابی هوش شما را انجام دهد. در مرکز روانشناسی بیات بهترین متخصصان برای ارائه انواع تست هوش به شما کمک می‌کنند. این مرکز مشاوره که توسط دکتر حسین بیات تاسیس شده است؛ بهترین خدمات در زمینه اختلالات روانی و درمان آن‌ها با روش‌های برتری مانند نوروفیدبک را ارائه می‌دهد.

سئوالات متداول

1_ تست هوش وکسلر چیست؟

این تست یکی از جامع‌ترین و کامل‌ترین آزمون‌های هوش است که برای اولین بار در سال 1939 طراحی شد و امروزه برای اندازه گیری هوش در بزرگسالان و کودکان استفاده می‌شود.

2_ کاربرد تست وکسلر چیست؟

این تست هوش در ارزیابی سلامت روان و تشخیص انواع اختلالات روانی نقش دارد و از آن در تعیین نقاط ضعف و قوت افراد در موضوعات مختلف نقش دارد.

3_ مزایای تست وکسلر چیست؟

امکان اعتماد کامل به ارزیابی این تست وجود دارد؛ زیرا این تست استاندارد بالایی دارد. تست هوش وکسلر می‌تواند ابزار مفیدی برای ارزیابی آسیب‌های مغزی باشد. این تست در شناسایی نقاط ضعف و قوتمان در موضوعات مختلف کمک کننده است.