ممکن است یک فرد گوشه گیر باشد و از نظر عاطفی با اطرافیان خود رابطه خوبی ندارد و بیشتر دوست دارد که در تنهایی خودش در یک گوشه زمان را سپری کند. با این توصیفاتی که ارائه کردیم، اگر از شما بپرسیم مشکل این فرد چیست؟ احتمالا بگویید افسردگی؛ ولی این نشانه‌ها می‌تواند مربوط به موارد دیگری همچون اختلال طیف اوتیسم یا اختلال شخصیت اسکیزوئید نیز باشد.
اختلال شخصیت اسکیزوئید چیست؟
اختلال شخصیت اسکیزوئید نوعی اختلال شخصیتی است که افراد مبتلا به آن تمایل به گوشه گیری و تنهایی دارند. گوشه گیری و تمایل به تنهایی برجسته ترین نشانه و ویژگی این اختلال روانی می باشد. معمولا این افراد هیچ واکنش هیجانی مثبت یا وابستگی عاطفی در قبال مسائل و افراد دیگر از خود نشان نمی دهند. این اختلال با اختلالات افسردگی، طیف اوتیسم و اسکیزوفرنی متفاوت می باشد.
اختلال شخصیت اسکیزوئید یکی از انواع اختلالات شخصیتی است که در گروه A قرار می‌گیرد. اختلالات شخصیتی در سه دسته قرار می‌گیرند که اختلال شخصیت پارانوئید، اسکیزوئید و اختلال شخصیت اسکیزوتاپینال در یک گروه قرار می‌گیرند. این افراد به سرگرمی‌های انفرادی علاقه دارند. به هیچ وجه تمایلی برای کارهای گروهی و قرار گرفتن در یک محیط کاری شلوغ ندارند. اکثر این افراد دارای تحصیلات بالا و یا در مدارج بالای شغلی می‌باشند؛ به دلیل این که این افراد بیشتر بر مهارتهای فردی خود تمرکز می کنند.
ویژگی‌ها و علائم شخصیت اسکیزوئید
اختلالات روانی معمولا دارای نشانه‌های تقریبا یکسانی هستند. به عنوان مثال اختلال شخصیت اسکیزوئید، افسردگی و طیف اوتیسم دارای نشانه‌های به شدت شبیه به هم می‌باشند. به گونه‌ای که فقط متخصص روانشناسی می‌تواند تفاوت این موارد را بفهمد. چند مورد از این نشانه‌ها عبارتند از:
- فرد تقریبا همیشه جامعهگریز است.
- از برقراری رابطه با دیگران خودداری میکند.
- به طور کلی هیجانات و احساسات بسیار اندکی از خود بروز میدهد.
- برای روابط خیلی نزدیک و درگیر یک نفر بودن هیچ تمایلی ندارد.
- همانگونه که در بالا اشاره شد: همیشه کارهای فردی را انتخاب میکند.
- به برقراری روابط سکشوال با فردی دیگر علاقه‌ای ندارد.
- از هیچ کاری لذت نمی‌برد.
- به جز اعضای درجه یک خانواده دوست نزدیک یا صمیمی ندارد.
- به بازخوردهای دیگران درباره خود اهمیتی نمی‌دهد.
- در برابر انتقاد یا تعریف دیگران کاملا بی‌تفاوت است.
- از نظر عاطفی سرد است.
تفاوت اسکیزوئید با دیگر اختلالات شخصیتی
اختلال اسکیزوئید می‌تواند با بیماری‌های مختلفی به دلیل شباهت‌های رفتاری اشتباه گرفته شود. فرد مبتلا به اسکیزوفرنی توهمات شدید دارد و نمی‌تواند فرق واقعیت با توهم را تشخیص دهد. این در حالی است که اختلال شخصیت اسکیزوئید دارای دورههای توهم می‌شود ولی شدت و زمان آن نسبت به اختلال اسکیزوفرنی بسیار کم‌تر است. یکی دیگر از تفاوت‌ها این دو اختلال شخصیتی این است که فرد مبتلا به اسکیزوئید تفاوت میان واقعیت و توهم را میداند و برای او قابل تشخیص است ولی برای بیماران اسکیزوفرنی اینگونه نیست.
یکی دیگر از بیماری‌هایی که می‌تواند با اختلال اسکیزوئید اشتباه گرفته شود افسردگی شدید است. افراد مبتلا به افسردگی احساسات قوی دارند و در مقابله با اتفاقات مختلف احساس خشم، گناه، ترس و پشیمانی به او دست میدهد؛ در حالی که در اختلال اسکیزوئید فرد نمی‌تواند احساسات را به خوبی تجربه کند و کاملا بدون احساس و مانند یک رباط عمل میکند. روش درمان افسردگی و اسکیزوئید متفاوت است و درمان اسکیزوئید به مراتب پیچیده‌تر است.
درمان اختلال شخصیت اسکیزوئید
مانند سایر اختلالات روانی، درمان اختلال شخصیت اسکیزوئید هم در دو مرحله دارو درمانی و روان درمانی انجام می‌گیرد. به طور کلی درمان اختلال شخصیت، دربرخی موارد در شرایط خاص با دارودرمانی کنترل می‌گردد. در اکثر موارد نیاز به روان درمانی می‌باشد.
دارو درمانی
دلایل ابتلا به اسکیزوئید
عوامل متعددی برای بروز اختلال شخصیت اسکیزوئید بیان می گردد.
- ژنتیک
- عوامل روانی
- عوامل محیطی
- خجالتی بودن در کودکی
- دوری از همسالان در کودکی
- عدم تلاش برای اجتماعی شدن در کودکی
اختلال شخصیت اسکیزوئید زندگی افراد را پوچ و بی‌معنی میکند به دلیل اینکه برقراری ارتباط با دیگران برای آن‌ها مشکل است. درمان این بیماری نیاز به روش‌های تخصصی و مراجعه به روانشناس را دارد زیرا درمان آن به روش‌های خانگی و خود درمانی امکان پذیر نیست. افرادی که با بیمارن اسکیزوئید در ارتباط هستند نیز باید به روانشناس مراجعه کرده و چگونگی برخورد با آن‌ها را بیاموزند.
در مرکز روانشناسی و لورتا نوروفیدبک بیات روش‌های متنوع و به روزی برای درمان بیماری‌ها و اختلالات روانی توسط مشاوران و متخصصان برجسته ارائه داده می‌شود. درمان اختلال شخصیت اسکیزوئید با جلسات مشاوره و در برخی موارد استفاده از دارو امکان پذیر است. دکتر حسین بیات افراد زیادی را که مبتلا به انواع اختلالات شخصیتی از جمله اسکیزوئید و پارانوئید بودنده‌اند را مورد بررسی و درمان قرار داده‌اند و بهترین روش را برای درمان این اختلال به کار می‌برند.
سئوالات متداول
1_اختلال شخصیت اسکیزوئید چیست؟
اختلال شخصیت اسکیزوئید نوعی اختلال شخصیتی است که افراد مبتلا به آن تمایل به گوشه گیری و تنهایی دارند. معمولا این افراد هیچ واکنش هیجانی مثبت یا وابستگی عاطفی در قبال مسائل و افراد دیگر از خود نشان نمی دهند.
2_علائم مهم شخصیت اسکیزوئید شامل چه مواردی است؟
- فرد تقریبا همیشه جامعهگریز است.
- از برقراری رابطه با دیگران خودداری میکند.
- به طور کلی هیجانات و احساسات بسیار اندکی از خود بروز میدهد.
- برای روابط خیلی نزدیک و درگیر یک نفر بودن هیچ تمایلی ندارد.
3_تفاوت بین اختلال اسکیزوئید و اسکیزوفرنی چیست؟
- در اختلال شخصیت اسکیزوئید افراد دچار دورههای توهم میشوند ولی این توهمات در افراد مبتلا به اسکیزوفرنی شدیدتر است.
- فرد مبتلا به اسکیزوئید تفاوت میان واقعیت و توهم را میداند و برای او قابل تشخیص است ولی برای بیماران اسکیزوفرنی اینگونه نیست.
4_روش‌های درمان اختلال شخصیت اسکیزوئید چیست؟
درمان اختلال شخصیت اسکیزوئید شامل دو روش دارو درمانی و روان درمانی می‌شود.