رقص درمانی یا حرکت درمانی یکی از اشکال روان درمانی است؛ که از دهه 1940 به عنوان یک روش مناسب برای ارتقا و بهبود انسان از نظر عاطفی، شناختی و فیزیکی در نظر گرفته شد. رقص درمانی بر این باور است که ذهن و جسم انسان از یکدیگر جدا نیستند و تغییرات هر کدام می‌تواند تاثیر بسزایی در دیگری داشته باشد. رقص درمانی امروزه توسط متخصصان به عنوان راهی برای بیان احساسات و افکار به شکل غیرکلامی استفاده میشود و می‌تواند اختلالاتی مانند استرس و اضطراب را بهبود بخشد.
آشنایی با رقص درمانی یا حرکت درمانی
رقص درمانی یا حرکت درمانی Dance/movement therapy یا (DMT) ابزاری برای بهبود و رشد شخصی انسان است. این روش به افراد کمک می‌کند احساسات، افکار و تجربیات خود را به روشی غیرکلامی پردازش و بیان کنند. این اتفاق می‌تواند برای افرادی که در بیان احساسات خود به شکل کلامی دچار مشکل هستند؛ بسیار مفید باشد. با رقصیدن افراد میتوانند ضمیر ناخودآگاه خود را درگیر کنند و با الگوها و رفتارهای جدیدی از خود آشنا شوند؛ که منجر به درک عمیق‌تری از خود میشود.
DMT اغلب برای حمایت از افراد با طیف وسیعی از نگرانیها و اختلالات سلامت روان، از جمله اضطراب، افسردگی، تروما روانی، و مسائل مربوط به تصویر بدن استفاده میشود. در جلسات DMT درمانگر یک محیط امن و حمایت شده ایجاد می‌کند؛ که همراه با موسیقی، وسایل و تصاویر مورد نیاز برای رقصیدن همراه است. سپس فرد تلاش می‌کند با بدن و ذهن خود ارتباط برقرار کند و حرکاتی را که آن‌ها بازتاب می‌کنند نشان دهد. افراد پس از برقرار کردن ارتباط عمیق‌تر با حرکات خود میتوانند خودآگاهی، اعتماد به نفس و خلاقیت را پرورش دهند.
کاربرد رقص درمانی و حرکت درمانی در چیست؟
رقص درمانی در افرادی که ناتوانی جسمی، بیماری‌های مزمن و عصبی دارند نیز استفاده میشود و منجر به تحرک، تعادل و هماهنگی بیشتر فرد میشود. از DMT در محیط‌های آموزشی نیز می‌توان برای افزایش یادگیری، بهبود مهارت‌های اجتماعی و عزت نفس نیز استفاده کرد. در ادامه با انواع مسائل جسمی، روانی، شناختی و اجتماعی که با این روش قابل درمان هستند؛ آشنا خواهیم شد.
مسائل جسمی یا فیزیکی
- درد‌های مزمن
- چاقی
- سرطان
- آرتروز
- فشار خون
- بیماری قلب و عروقی
اختلالات مربوط به روان
- درمان استرس و اضطراب
- افسردگی
- اختلال در غذا خوردن
- عزت نفس ضعیف
- اختلال استرس پس از سانحه(PTSD): درمان PTSD با نوروفیدبک نیز بسیار موثر است.
- اوتیسم
مشکلات اجتماعی
- پرخاشگری/خشونت
- ترومای خشونت خانگی
- تعامل اجتماعی
- درگیری خانوادگی
آیا تاثیر رقص درمانی ثابت شده است؟
مطالعات متعددی تثیر مثبت و موثر رقص درمانی را بر سلامت جسمی و روانی نشان داده‌اند. تحقیقات همچنین نشان داده‌اند که DMT می‌تواند انعطاف پذیری، تعادل و تحرک را به ویژه در افراد مسن و افراد دارای معلولیت بهبود بخشد. این روش درمانی در کنترل علائم اضطراب و درمان افسردگی نیز موثر بوده است و حتی می‌تواند علائم بیماری پارکینسون را نیز کاهش دهد.
انجمن رقص درمانی آمریکا (ADTA) DMT را به عنوان یک شکل معتبر از روان درمانی به رسمیت شناخته است و توانایی آن را در ارتقای بیان عاطفی، تعامل اجتماعی و عزت نفس تایید کرده است. امروزه بسیاری از متخصصان از جمله کار درمانگران، فیزیوتراپیست‌ها و روانشناسان DMT را در برنامه درمانی خود قرار داده‌اند. شواهد نشان می‌دهد رقص درمانی به یک درمان مکمل قابل اعتماد تبدیل شده است و منجر به ارتقای رفاه کلی افراد میشود.
اصول رقص درمانی چیست؟
DMT در هر فرد با توجه به احساس ایمنی، ارتباط و آشنایی شخصی با بدن و شرایط بدن می‌تواند متفاوت باشد. این روش درمانی ممکن است از حالت کلامی تا کاملا غیرکلامی یا حرکتی متغییر باشد. در یک جلسه DMT درمانگر به شما کمک می‌کند؛ تکنیک مناسب خود را پیدا کنید تا بتوانید ارتباط بین حرکات و احساسات خود را کشف کنید.
- ارتباط غیرکلامی: تشخیص اینکه حرکت و رقص می‌تواند احساسات و ایده‌ها را به طور مؤثرتری نسبت به زبان کلامی منتقل کند و آن را به یک ابزار درمانی در دسترس برای افراد در هر سن و توانایی تبدیل می‌کند.
- حرکت اصیل: تشویق فرد به انجام حرکاتی کاملا شخصی و خاص که از تجربه‌های درونی فرد نشات می‌گیرد.
- آگاهی بدن: توسعه آگاهی و قدردانی از توانایی‌ها، محدودیت‌ها و احساسات بدن که منجر به افزایش خودآگاهی و پذیرش خود میشود.
- شناخت ارتباط ذهن و بدن: رسیدن به این باور که ذهن و بدن به طور پیچیده‌ای با یکدیگر در ارتباط هستند و میتوانند بر روی هم اثیر بگذارند.
جمع‌بندی
رقص درمانی می‌تواند یکی تکنیک موثر در درمان انواع اختلالات روانی و آشنایی بیشتر فرد با احساسات و بدن خود باشد. این روش درمانی امروزه بسیار مورد توجه قرار گرفته است و علاوه بر اختلالات روانی می‌تواند در بهبود علائم بیماری پارکینسون نیز موثر باشد. در صورتی که به دنبال دریافت خدمات رقص درمانی هستید می‌توانید با مرکز روانشناسی و نوروفیدبک دکتر بیات ارتباط برقرار کنید. رقص درمانی نیز مانند درمان با نوروفیدبک از روش‌های درمانی به روز در دنیا است.
سئوالات متداول
1_ رقص درمانی در درمان کدام اختلالات روانی موثر است؟
DMT اغلب برای حمایت از افراد با طیف وسیعی از نگرانیها و اختلالات سلامت روان، از جمله اضطراب، افسردگی، تروما روانی، و مسائل مربوط به تصویر بدن استفاده میشود.
2_ آیا تاثیر DMT به اثبات رسیده است؟
انجمن رقص درمانی آمریکا (ADTA) این روش را به عنوان یک شکل معتبر از روان درمانی به رسمیت شناخته است و تاثیر آن را طی تحقیقات مختلفی به اثبات رسانده است.