درمان بيش فعالی و نقص توجه(ADHD)
بیش فعالی نوعی اختلال نقص توجه است که شروع آن از دوران کودکی است. افرادی که دچار این اختلال هستند معمولا علائم خاصی دارند، در واقع معلمان و والدین کودکان بیش فعال با مشاهده برخی علائم متوجه این اختلال در آن‌ها می‌شوند. در صورتی که کودکی به صورت غیر عادی فعال باشد و یا از علائم دیگری نظیر فعالیت و تحرک زیاد، حواس پرتی مداوم، رفتار و تصمیم‌های تکانشی و… نیز رنج می‌برند، دچار بیش فعالی است. در صورتی که یک کودک بیش فعال درمان نشود این مشکلات تا بزرگسالی به همراه وی می‌باشد. به همین علت پیدا کردن بهترین راه درمان بیش فعالی و نقص توجه یکی از دغدغه های مهم خانواده و والدین این کودکان است.
در ویدئو زیر دکتر حسین بیات در مورد این اختلال و علائم آن و روش درمان به صورت تخصصی توضیح می‌دهند.
مطمئن‌ترین روش درمان بیش فعالی چیست؟
بیش فعالی (ADHD) یک اختلال عصبی-رشدی است که به طور عمده تاثیرات معناداری بر روی رفتار، تمرکز و توانایی‌های اجتماعی فرد دارد. درمان این اختلال معمولاً شامل ترکیبی از روش‌هاست که می‌تواند شامل دارو درمانی، رفتار درمانی، ایجاد تغییرات در سبک زندگی و درمان با نوروفیدبک باشد. این روش‌ها در کودکان و بزرگسالان نیز متفاوت است. البته انتخاب بهترین روش درمان نسبت به علائمی که فرد تجربه می‌کند نیز متفاوت است، این علائم شامل موارد زیر هستند.
در میان این روش‌ها، دارو درمانی به عنوان یکی از مطمئن‌ترین و مؤثرترین شیوه‌ها شناخته می‌شود. داروهای محرک مانند متیل‌فنی‌دات و آمفتامین‌ها معمولاً در درمان بیش فعالی مورد استفاده قرار می‌گیرند. این داروها به تنظیم سطوح دوپامین و نوراپی‌نفرین در مغز کمک می‌کنند و به فرد اجازه می‌دهند تا بهتر تمرکز کند و رفتارهای غیرقابل کنترل را کم کند. تحقیقات نشان داده‌اند که حدود 70 تا 80 درصد از کودکان مبتلا به بیش فعالی با استفاده از این داروها بهبود قابل توجهی در علائم خود تجربه می‌کنند.
البته، درمان دارویی تنها راه نیست. مشاوره‌های روانشناختی و درمان‌های رفتاری نیز می‌توانند نقش کلیدی در مدیریت این اختلال داشته باشند. این روش‌ها شامل آموزش مهارت‌های اجتماعی، مدیریت زمان و تکنیک‌های آرام‌سازی می‌شوند که به فرد کمک می‌کنند تا با چالش‌ها بهتر مواجه شود. در نهایت، انتخاب بهترین روش درمانی بستگی به نیازها و شرایط خاص هر فرد دارد و ضروری است که درمان تحت نظر پزشک و متخصصین سلامت روان انجام شود.
درمان بيش فعالي بزرگسالان
روانشناس افراد بیش فعال بهترین روش درمان را برای آن‌ها تشخیص می‌دهد. ممکن است مشاور تشخیص دهد که شما نیاز به دارو درمانی یا روان درمانی دارید. گاهی اوقات نیز به هر دو نوع درمان نیاز دارید. در کلینیک بیات که بهترین کلینیک درمان بیش فعالی در شیراز است، برای حل مشکل بیش فعالی بزرگسالان انجام روش‌های زیر توصیه می‌شود. رایج‌ترین روش بهبود بیش فعالی بزرگسالان شامل دارو درمانی، رفتار درمانی و درمان بیش فعالی با نورفیدبک است.
روان درمانی در بیش فعالی
درمان بیش فعالی در بزرگسالان با روان‌درمانی می‌تواند به عنوان یک رویکرد بسیار مؤثر برای کمک به افراد در مدیریت علائم و بهبود کیفیت زندگی آن‌ها عمل کند. بزرگسالانی که با اختلال بیش فعالی دست و پنجه نرم می‌کنند، معمولاً با چالش‌هایی نظیر اختلال در تمرکز، مشکلات سازمان‌دهی و کاهش توانایی در مدیریت زمان مواجه هستند. روان‌درمانی می‌تواند ابزارهای مفیدی برای مقابله با این چالش‌ها فراهم کند.
یکی از موثرترین روش‌های روان‌درمانی، درمان شناختی رفتاری (CBT) است. این روش به افراد کمک می‌کند تا الگوهای فکری منفی و رفتارهای ناکارآمد خود را شناسایی و تغییر دهند. از طریق CBT افراد می‌توانند الگوهای رفتاری مثبت را جایگزین رفتارهای منفی کنند. علاوه بر CBT، مشاوره‌های فردی و گروهی نیز می‌توانند مفید باشند. مشاوره‌های فردی به افراد این امکان را می‌دهد که احساسات و چالش‌های خود را با یک حرفه‌ای در میان بگذارند و از طریق تعامل، راه‌حل‌هایی مناسب پیدا کنند.
دارو درمانی
گاهی اوقات نیز بر اساس صلاحدید روانشناس، بهترین روش درمان این بیماری تجویز دارو است. داروهایی که به طور معمول برای درمان این اختلال تجویز می‌شود شامل متیل، فنیدیت، دکسامفتامین، ریتالین، کنسترا، اکوازیم و دکسدرین هستند. زمان تاثیر این داروها بر افراد بسیار سریع است؛ اما اثر آن در طول شب از بین می‌رود. این داروها فقط با نسخه پزشک قابل خریداری هستند. از عوارض داروهای مذکور می‌توان به کاهش وزن و همچنین روان پریشی اشاره کرد.
نکاتی درمورد تغییر سبک زندگی برای درمان بیش فعالی
تغییر در سبک زندگی باعث کاهش دوره درمان بیش فعالی بزرگسالان می‌شود. رفتارهایی که می‌تواند در روند بهبود این بیماری برای شما بسیار موثر باشد شامل موارد زیر هستند.
- ورزش درمانی و رژیم غذایی سالم: افرادی که دارای این مشکل هستند، انرژی بسیار زیادی دارند؛ اما بیشتر اوقات از این انرژی در جهت مخرب استفاده می‌کنند. به همین علت توصیه می‌شود با ورزش منظم علاوه بر تامین آرامش، انرژی مثبت خود را در جهت مثبت به کار ببرید. علاوه بر این کاهش مصرف مواد قندی نیز در درمان این بیماری در بزرگسالان بسیار موثر است.
- استراحت و خواب کافی: معمولا افرادی که در زندگی فشار و استرس زیادی تحمل می‌کنند و همچنین دارای مشغله‌های فکری زیاد هستند مشکلات بیش فعالی را بیشتر تجربه می‌کنند. بنابراین خواب و استراحت کافی بهترین روش کاهش دوره درمان بیش فعالی بزرگسالان است.
- مدیریت بهتر زمان: تعریف مدت زمان مشخص برای انجام هر کاری، تنظیم زمان خود با استفاده از آلارم‌ها و هشدارها، اولویت بندی کارها و قرار دادن فواصل زمانی منظم برای استراحت نیز در روند بهبود بیش فعالی بسیار موثر است.
- کنترل ذهن: افراد بیش فعال باید توانایی حفظ آرامش ذهن خود و همچنین کنترل احساسات را داشته باشند. در واقع کنترل ذهن موضوع بسیار مهمی در درمان بیش فعالی است. یوگا و مدیتیشن دو روش کنترل ذهن بسیار موثر هستند.
- تمرکز بر روی روابط: برای درمان بیش فعالی از طریق تمرکز بر روی روابط باید روزانه مدت زمان مشخصی را به فعالیت‌های دوستانه اختصاص دهید. از پریدن در میان صحبت‌های دیگران بپرهیزید. سعی کنید مکالمات شما به صورت حضوری و یا در ایمیل به صورت مختصر باشد. داشتن ارتباط دوستانه با افرادی که از اختلال بیش فعالی شما اطلاع دارند نیز بسیار مفید است.
9 علامت بیش فعالی بزرگسالان
علامت بیش فعالی در بزرگسالان شامل موارد زیر است.
- این افراد معمولا دارای بی دقتی و عدم توجه به جزئیات به ویژه در کارهای کسل کننده هستند. افراد بیش فعال دچار حواس پرتی زیادی نیز می‌شوند
- عدم گوش دادن به صحبت‌های دیگران، این افراد معمولا صحبت‌های دیگران را قطع کرده و یا به تکیل صحبت‌های آنان می‌پردازند. همچنین در مواقعی که نباید صحبت می‌کنند
- پیروی سخت از دستورالعمل دیگران
- عدم نظم و ترتیب در کارها، شروع کارها به صورت همزمان بدون به پایان رساندن آن‌ها
- این افراد معمولا فاقد تحمل برای انتظار کشیدن هستند، احساس بی حوصلگی، بیقراری و عدم آرامش نیز از دیگر علائم بیش فعالی در بزرگسالان است
- فراموشکاری و همچنین گم کردن وسایل شخصی
- تحریک پذیری راحت، بی طاقتی و سرخوردگی و همچنین زود از کوره در رفتن
- احساس عصبی بودن و عدم آرامش، ناتوانی در کنترل افکار و احساسات
- انجام کارها بدون هر گونه فکر و تاملی که باعث به دردسر افتادن شما می‌شود
درمان بيش فعالی كودكان
همانند بیش فعالی در بزرگسالان برای درمان مشکلات توجه و تمرکز در کودکان نیز باید از روان درمانی، دارو درمانی، تغییر روند زندگی و همچنین نوروفیدبک استفاده کرد. اولین گام برای حل این مشکل در کودک، در نظر گرفتن رفتار وی توسط والدین است. در گام‌های بعدی روانشناس بعد از جلسه مشاوره با کودک بهترین روش درمانی را برای کودک در نظر می‌گیرد. این روش‌ها معمولا شامل دارو درمانی، روان درمانی و نوروفیدبک است. بهترین کلینیک درمان بیش فعالی در شیراز برای درمان کودکان بیش فعال روش‌های زیر را توصیه می‌کند.
رفتار درمانی کودک بیش فعال
رفتار درمانی برای کودک بیش فعال به این گونه است؛ که هم برای کودک و هم برای والدین کودک انجام می‌شود. بنابراین روانشناس دارای جلسات تک نفره و همچنین دو نفره با کودک و والدین است. هدف از این جلسات تحلیل و بررسی رفتار کودک و والدین و همچنین جایگزین کردن رفتار مثبت به جای رفتارهای منفی و خطر آفرین است. رفتار درمانی یکی از موثرترین روش‌های درمان بیش فعالی بدون دارو است.
دارو درمانی
ممکن است روانشناس کودک شما تشخیص دهد که مصرف دارو بهترین روش درمان بیش فعای کودک است. داروهایی که برای بهبود بیش فعالی کودک هستند نیز مشابه داروهای بزرگسالان می‌باشند. به علت برخی از عوارض داروها اعم از کج خلقی و سردرد در صورت مصرف درست و به اندازه خطری برای کودک ندارند. در صورتی که عوارض جانبی داروها بسیار زیاد باشد معمولا پزشک دوز مصرفی را کاهش می‌دهد.
بهبود بیش فعالی کودک با نورفیدبک
روشی غیر تهاجمی و کاملا مطمئن که بسیاری از والدین آن را انتخاب می‌کنند بهبود بیش فعالی کودک با نوروفیدبک است. نوروفیدبک یکی از روش‌های نوین و غیرتهاجمی در درمان بیش فعالی (ADHD) در کودکان است که بر پایهٔ اصول بیوفیدبک و بازخورد مستقیم فعالیت‌های مغز عمل می‌کند. این روش به کودکان کمک می‌کند تا از طریق یادگیری محیط‌های ذهنی و فیزیولوژیکی خود، کنترل بهتری بر روی فعالیت‌های مغزی‌شان پیدا کنند.
مهم‌ترین مزیت این روش عدم نیاز به استفاده از دارو و عوارض آن است. روشی جذاب که امواج مغز شما را به صورت انیمیشن کامپیوتری نمایش می‌دهد. شما در این روش به انجام بازی کامپیوتری پرداخته و باید امتیازات بیشتری کسب کنید. مهم‌ترین تاثیر نوروفیدبک تغییر رفتار کودک با استفاده از تغییر در عملکرد مغز وی می‌باشد. نوروفیدبک می‌تواند به کاهش علائم بیش فعالی، افزایش تمرکز و بهبود قدرت توجه در کودکان کمک کند. این روش معمولاً به عنوان یک مکمل به درمان‌های دیگر، نظیر دارودرمانی و یا مشاوره‌های رفتاری، توصیه می‌شود.
6 نکته موثر در روند درمان بیش فعالی در کودکان
- در نظر گرفتن وظایف جذاب برای کودک: در صورتی که کودک شما کاری داشته باشد که به اندازه کافی وی را به چالش دعوت کند، مانع حواس پرتی او شده و از آن لذت می‌برد. البته محول کردن کارهای بسیار سخت که نیازمند تمرکز حواس بسیار زیاد و حواس پرتی از اطراف خود باشد نیز کاملا اشتباه است
- تعریف از کودک: کودکی که مدام از سمت والدین و جامعه خود تشویق می‌شود رفتارهای قابل قبول را بهتر شناخته و آن‌ها را تقویت می‌کند
- نظم دادن به کارهای روزانه کودک: در صورتی که کودکی برای انجام کارهای روزمره خود از برنامه خاصی پیروی کند کمتر دچار حواس پرتی و نقص توجه می‌شود
- تشویق کودک به ورزش کردن: ورزش باعث تحریک مغز، کاهش اضطراب و افسردگی و همچنین افزایش تمرکز کودک می‌شود
- خواب و استراحت کافی: کودکی که دارای خواب و استراحت کافی است کمتر دچار حواس پرتی و استرس می‌شود و بیشتر می‌تواند خلق و خوی خود را کنترل کند
- کاهش عوامل حواس پرتی به حداقل ممکن
علائم بیش فعالی کودکان
کودکی که مشکل بیش فعالی دارد معمولا دارای علائم زیر است.
- فعالیت‌های فیزیکی دائمی و بیش از حد
- پرخاشگری نامتعادل و زیاد
- رفتار و تصمیم‌های تکانه‌ای
- پریشانی و ناراحت شدن سریع و راحت
- ناتوانی تمرکز در امور مختلف از جمله یادگیری
جهت مطالع بیشتر:
تشخیص بیش فعالی با چه تستی امکان پذیر است؟
تست IVA (Integrated Visual and Auditory Continuous Performance Test) یک ابزار ارزیابی استاندارد و معتبر است که به طور خاص برای بررسی و تشخیص اختلالات توجه، از جمله بیش فعالی طراحی شده است. تست IVA به ارزیابی توانایی فرد در تمرکز بر روی وظایف مختلف و مدیریت پاسخ‌ها در مواجهه با عوامل حواس‌پرتی می‌پردازد. معمولا در این تست، شرکت‌کننده باید به محرک‌های خاص پاسخ دهد و از پاسخ دادن به محرک‌های غیرمرتبط خودداری کند. این فرآیند به ارزیابی دو مولفه اصلی توجه، یعنی توجه متمرکز (توانایی توجه به یک کار معین) و توجه مداوم (توانایی حفظ توجه در طول زمان) می‌پردازد.
نتایج این تست می‌تواند به معاینات بالینی برای تشخیص دقیق اختلالات رفتاری و توجه کمک کند. این تست می‌تواند هم در کودکان و هم در بزرگسالان مورد استفاده می‌شود و نتایج آن می‌تواند به پزشکان و روانشناسان این امکان را دهد که تصویر دقیقی از توانایی‌های توجهی فرد به دست آورند. علاوه بر این، این تست می‌تواند به شناسایی نقاط قوت و ضعف در عملکرد شناختی افراد کمک کند و زمینه‌ساز برنامه‌ریزی درمانی مناسب باشد.
درمان بيش فعالی در شيراز
شیراز به عنوان یکی از قطب‌های درمانی در کشور است به همین علت پزشکان بسیار خوبی در زمینه درمان بیماری‌های جسمی و روحی در این شهر وجود دارد. البته با توجه به اینکه این نوع اختلال، اختلال ساده‌ای نیست شما باید یک مرکز و کلینیک بسیار خوب و باتجربه را برای درمان انتخاب کنید. علاوه بر این کلینیک مورد نظر شما باید توانایی درمان بیش فعالی بزرگسالان را نیز داشته باشد. لذا انتخاب کلینیکی که دارای دانش و تجربه کافی به ویژه در حوزه درمان این نوع بیماری باشد ضروری است.
کلینیک درمان بیش فعالی در شیراز
پیدا کردن بهترین کلینیک درمان بیش فعالی در شیراز و روش‌های درمانی مدرن کمی دشوار است که یکی از مهم‌ترین دغدغه‌های والدین این کودکان می‌باشد. یک کلینیک تخصصی بیش فعالی باید علاوه بر بهبود این اختلال در بهبود همه احساسات همراه با بیش فعالی نیز توانمند باشد. زیرا کودکان و حتی بزرگسالان مبتلا به بیش فعالی ممکن است بارها طرد شدگی و حتی تنبیه را تجربه کرده باشند. یک روانشناس توانمند باید ابتدا به تشخیص درست اختلال بیش فعالی کودک بپردازد. تشخیص این اختلال با توجه به علائم، جلسه‌های روان درمانی و همچنین تست QEEG(تست رنگی مغز) امکان پذیر است.
جمع‌بندی
در صورتی که کودک شما مبتلا به اختلال بیش فعالی یا نقص توجه است و یا خودتان با این اختلال دست و پنجه نرم می‌کنید برای درمان باید به یک کلینیک حرفه‌ای و قابل اعتماد مراجعه کنید. در این صورت می‌توانید در زمانی مناسب بهترین روش‌های درمانی را دریافت کنید. کلینیک تخصصی روانشناسی و نوروفیدبک بیات متشکل از تیمی حرفه‌ای و باتجربه در این زمینه و سایر اختلالات روانی با بهره گیری از بهترین تجهیزات و روش‌های درمانی در خدمت شما عزیزان است. برای دریافت مشاوره با هزینه‌ای بسیار مناسب می‌توانید با شماره‌های مرکز تماس حاصل فرمائید.
در حالی که نوروفیدبک به عنوان یک درمان مستقل مؤثر شناخته شده، بیشتر به عنوان مکملی برای درمان‌ها و تکنیک‌های دیگر نظیر مشاوره‌های روانی و رفتاری توصیه می‌شود. لذا، برای دستیابی به نتایج بهینه، درمان باید تحت راهنمایی متخصصین و با معیارهای علمی معتبر انجام شود. این رویکرد به والدین و کودکان این امید را می‌دهد که با استفاده از فناوری‌های نوین، می‌توانند بر چالش‌های بیش فعالی غلبه کنند و به زندگی سالم‌تر و موفق‌تری دست یابند.
سئوالات متداول
1_ درمان دارویی برای بیش فعالی در کودکان تا چه میزان موثر است؟
تحقیقات نشان داده‌اند که حدود 70 تا 80 درصد از کودکان مبتلا به بیش فعالی با استفاده از این داروها بهبود قابل توجهی در علائم خود تجربه می‌کنند.
2_ بهترین روش روان درمانی برای درمان بیش فعالی چیست؟
یکی از موثرترین روش‌های روان‌درمانی، درمان شناختی رفتاری (CBT) است. این روش به افراد کمک می‌کند تا الگوهای فکری منفی و رفتارهای ناکارآمد خود را شناسایی و تغییر دهند.