پیشگیری از خودکشی میتواند جان افراد زیادی را از مرگ حتمی نجات دهد و فرصتی دوباره به افراد دهد تا بتوانند زندگی بهتر و شایسته‌تری را تشکیل دهند. در پیشگیری از خودکشی باید تمام حرکات، رفتار و صحبت‌ها به صورت علمی و تجربه شده باشد به این دلیل که فردی که قصد خودکشی دارد بسیار حساس است و ممکن است فقط یک حرکت یا صحبت اشتباه خسارت جبران ناپذیری ایجاد کند. خودکشی یکی از سه دلیل اصلی مرگ انسان‌ها در سراسر جهان است؛ که تحت تاثیر مشکلات فیزیکی و روانی، شک در هویت جنسی، تروما، مشکلا مالی قرار می‌گیرد.
آشنایی با خودکشی
خودکشی یک رفتار روانی غیرطبیعی است که افرد برای خاتمه دادن به زندگی خود از آن استفاده می‌کنند. خودکشی معمولا به دلیل افسردگی و استرس‌های زندگی در مسائل مختلف مانند مشکلات شدید مالی، اجتماعی و عاطفی ایجاد میشود. پیشگیری از خودکشی میتواند یک مسئله پیچیده باشد و نیازمند هماهنگی و همکاری گسترده‌ای بین بخشهای مختلف یک جامعه است. در صورت درمان افسردگی با بهترین روش می‌توان احتمال خودکشی را کاهش داد.
خودکشی چهارمین علت مرگ بین افراد 15 تا 19 سال است و بیشتر در کشورهای کم درامد و ضعیف اتفاق می‌افتد. خودکشی در مردان بیشتر از زنان منجر به مرگ میشود؛ در حالی که اقدام به خودکشی بیشتر در زنان اتفاق می‌افتد. این موضوع به این دلیل است که مردان از روش‌های کشنده‌تری مانند سلاح گرم استفاده می‌کنند؛ ولی زنان برای خودکشی معمولا از مسمومست استفاده می‌کنند.
خودکشی برای هیچکس تبعیض قائل نیست و میتواند برای هر فردی با نژاد، سن و جنسیت مختلف اتفاق بیفتد. برای اینکه پیشگیری از خودکشی را به درستی انجام دهیم باید به صورت کامل با دلایل، علائم و راهکارهای جلوگیری و پیشگیری از خودکشی آشنایی داشته باشیم تا بتوانیم به خود و دیگران در موقعیت‌های حساس کمک کنیم.
همه‌ی علائم خودکشی باید جدی گرفته شود!
یکی از مهمترین اقدامات پیشگیری از خودکشی توجه و شناسایی علائم مهم خودکشی است. زمانی که با علائم خودکشی آشنا شوید در صورت مواجهه با آن می‌توانید در سریع‌ترین زمان ممکن اقدام کنید و بهترین نتیجه‌ها را دریافت کنید. همه‌ی علائم خودکشی مهم هستند و باید جدی گرفته شوند.
افرادی که قصد خودکشی دارند معمولا علائم هشدار دهنده‌ای نشان می‌دهند و دیگران را از این موضوع مطلع می‌کنند، در این شرایط باید با فردی که قصد خودکشی دارد صحبت کنید و اهمیت و ارزش او را یادآور شوید و اگر فکر می‌کنید شرایط حادتر است می‌توانید از یک متخصص یا روانپزشک که در مسائل خودکشی مهارت دارد کمک بگیرید.
- صحبت درمورد خودکشی یکی از مهمترین نشانههای خودکشی است که شامل هرگونه صحبت از خودکشی، مرگ و آسیب رساندن به خود میشود. این نشانه باید به سرعت مورد بررسی قرار بگیرد و اقدامات لازم برای جلوگیری از خودکشی انجام شود.
- نوسانات خلقی و غمگین بودن دائمی در افراد میتواند یکی از نشانههای جدی خودکشی باشد. این افراد ممکن است به افسردگی یا اختلال دو قطبی دچار باشند.
- توجه زیاد به مرگ و خواندن درمورد چگونگی مرگ یا خودکشی میتواند یکی دیگر از علائم خودکشی باشد. جست و جوی وسایل کشنده مانند اسلحه، قرص و چاقو و چگونگی استفاده از آن‌ها نیز شامل این مورد میشود.
- نداشتن امید به زندگی و داشتن احساس پوچی و ناامیدی در زندگی میتواند یکی از علائم و همینطور یکی از دلایل خودکشی باشد.
- نوشتن وصیت نامه یکی دیگر از نشانههای خودکشی است به دلیل اینکه فرد می‌خواه قبل از مرگ اموال خود را تقسیم کند.
- خداحافظی غیرطبیعی با اعضای خانواده و دوستان یکی دیگر از نشانههای خودکشی است.
- آرامش ناگهانی در افرادی که افسردگی و نگرانی شدید دارند میتواند یکی از نشانههای خودکشی باشد.
- کناره گیری از دوستان و فعالیت‌های اجتماعی نیز نشانه دهنده احتمال خودکشی در افراد است. این افراد علاقه خود نسبت به فعالیت‌های مورد علاقه خود را از دست می‌دهند.
- تغییر در شخصیت، ظاهر و الگوی خواب افراد میتواند نشان دهنده خودکشی باشد.
- آسیب رساندن به خود از طریق رانندگی بی پروا، رابطه جنسی نا ایمن، افزایش مصرف مواد مخدر و الکی میتواند نشانه‌ی مهم خودکشی باشد.
- برنامه ریزی برای خودکشی شامل کارهایی میشود که ممکن است یک فرد پیش از مرگ خود انجام دهد. افرادی که در معرض خودکشی قرار دارند به دنبال راه مناسبی برای خودکشی می‌گردند.
راهکارهای طلایی برای پیشگیری از خودکشی
پیشگیری از خودکشی یکی از موضوعات حساس و پیچیده است و باید با داشتن اطلاعات علمی کافی انجام پذیرد. افرادی که به افسردگی یا بیماری‌های مختلف روانی دچار هستند می‌توانند افکار خودکشی داشته باشند درصورت درمان افسردگی بدون دارو؛ افکار خودکشی می‌توانند بهبود یابند. افکار خودکشی در سطح‌های مختلفی قرار می‌گیرد؛ به صورتی که احتمال اقدام به خودکشی در برخی افراد به شدت بالا است و با دانستن علائم خودکشی و چگونگی پیشگیری از آن می‌توان به افراد زیادی کمک کرد.
در ادامه انواع مهارت‌هایی که میتواند منجر به جلوگیری از خودکشی شود را بررسی می‌کنیم این مهارت‌ها می‌توانند برای فردی که افکار خودکشی دارد و اطرافیان آن مناسب باشد؛ به این دلیل که این دو گروه از افراد بیشترین تاثیر را می‌توانند بر روی پیشگیری از خودکشی بگذارند. این مهارت‌ها برای افراد متخصص و یا افراد عادی که با افکار خودکشی مواجه می‌شوند نیز مورد نیاز است.
آگاهی و آموزش
یکی از مهمترین موضوعاتی که در پیشگیری از خودکشی کمک کننده است؛ اگاهی و آموزش در این زمینه است. افزایش آگاهی در مورد علائم، عوامل خطر و علائم هشدار دهنده این عمل میتواند در شناسایی و پیشگیری از آن کمک کننده باشد. آموزش‌های مورد نیاز باید در تمام گروه‌های سنی نوجوان، جوانان و سالمندان ارائه داده شود؛ تا باعث پیشگیری از خودکشی شود. آموزش مربوط به خودکشی شامل مسائلی مانند سلامت روان، توجه به علائم خودکشی و ترویج کمک به افراد در معرض خودکشی میشود.
توجه به سلامت روان
توجه به سلامت روان و بیماری‌های روانی بسیار مهم و ضروری است؛ زیرا مبتلا بودن به بیماری‌های روانی یکی از مهمترین دلایل بروز خودکشی است. با توجه به علائم و راه‌های درمان بیماری‌های روانی می‌توانید از بروز خودکشی که یکی از دلایل اصلی مرگ و میر در جهان است؛ جلوگیری کنید. برای افزایش توجه به سلامت روان یکی از مهمترین اقدامات موجود ایجاد منابع مشاوره‌ای و در دسترس قرار دادن آن برای همه‌ی افراد جامعه است.
پیشگیری از خودکشی با صحبت کردن
پس از شناسایی علائم هشداردهنده خودکشی می‌توانید در صورت مشاهده آن در افراد نزدیک به خود با او درمورد این موضوع صحبت کنید. داشتن احساس ترس و نگرانی در چنین شرایطی طبیعی است؛ اما نکته‌ای که باید به آن توجه کنید این است که فردی که درمورد خودکشی صحبت می‌کند حتما در شرایط بسیار بدی است و به کمک سریع شما نیاز دارد.
بهترین راه برای پی بردن به اینکه فردی دارای افکار خودکشی است یا نه؛ پرسیدن سئوال از او است. پرسیدن سئوال منجر به ایجاد افکار خودکشی در افرد نمی‌شود؛ ولی در صورت وجود این افکار میتواند منجر به شناسایی آن و جلوگیری از خودکشی شود. پرسیدن سئوال از فردی که قصد خودکشی دارد و صحبت کردن با او فرصتی برای ابراز احساسات و رسیدن به آرامش است؛ به صورتی که میتواند تمایل و افکار فرد به خودکشی را کاهش دهد اگر به صورت درست و شایسته شنیده شود.
سعی کنید بدون اینکه فرد را قضاوت کنید به صحبت‌های او درمورد خودکشی گوش دهید و حمایت خود را به او نشان دهید. سعی نکنید که افکار و احساسات او را کوچک بشمارید تا بتوانید افکار خودکشی را از بین ببرید؛ در این صورت فقط باعث سرخوردگی بیشتر او میشود. به او امید دهید و بگویید در صورت گرفتن کمک میتواند بهبود یابد؛ البته بیش از حد نیز خوشبین نباشید و در اولین فرصت از یک فرد متخصص کمک دریافت کنید.
سطح خطر خودکشی را بررسی کنید
افکار فردی که به خودکشی فکر می‌کند میتواند در سطح‌های مختلفی باشد. برخی افراد فقط افکار خودکشی را دارند ولی برنامه‌ی خاصی برای این کار ندارند برای همین انجام این عمل برای آن‌ها هنوز به مرحله آخر نرسیده است؛ این در حالی است که برخی افراد برنامه خودکشی خود را آماده دارند و می‌دانند در چه مکانی، به چه شکلی و با استفاده از چه وسیله‌ای می‌خواهند این کار را انجام دهند؛ احتمال اقدام به خودکشی این افراد بسیار بالا است.
برای پیشگیری از خودکشی باید ببینید فرد مورد نظر برنامه‌ای برای خودکشی دارد یا نه و در صورت داشتن برنامه و طرح خاصی برای خودکشی باید به سرعت با یک مرکز بحران تماس گرفته و از آن‌ها کمک بخواهید و هرگونه وسیله کشنده را از کنار فرد دور کنید و او را در محیطی ایزوله قرار دهید.
تحت مراقبت قرار دادن افرادی که خودکشی کرده‌اند
یکی از مهمترین کارهایی که میتواند از بروز دوباره خودکشی جلوگیری کند؛ ارائه خدمات مشاوره‌ای و درمانی برای افرادی است که خودکشی کرده‌اند. معمولا این افراد بیشتر از دیگران در معرض خودکشی دوباره قرار می‌گیرند. قرار گرفتن در گروه‌های حمایتی میتواند برای این افراد بسیار کمک کننده باشد. پیشگیری از خودکشی یازمند تلاش مداوم و آگاهی در این زمینه است. درصورتی که شما یا عزیزان شما درگیر افکار خودکشی هستید؛ فورا از طریق افراد متخصص کمک دریافت کنید.
پیشگیری از خودکشی با مراجعه به افراد متخصص
اگر فردی در نزدیکی شما افکار خودکشی دارد بهترین راه کمک به او گوش دادن به حرفای او ابراز همدردی است؛ البته باید این موضوع را بدانید که وظیفه شما درمان این فرد نیست و برای درمان حتما باید از یک فرد متخصص کمک حاصل شود. گرفتن وقت از یک مشاور با تجربه در موضوع پیشگیری و جلوگیری از خودکشی و همراهی فرد به جلسه مشاوره میتواند بسیار کمک کننده باشد.
احتمال بروز خودکشی در چه کسانی بیشتر است؟
دلایل خودکشی میتواند با توجه به شرایط و وضعیت افراد متفاوت باشد. داشتن مشکلات روانی مانند افسردگی، اختلالات دو قطبی و اسکیزوفرنی میتواند از دلایل خودکشی بیش از 90 درصد افراد باشد. اعتیاد به الکل یا مواد مخدر نیز میتواند باعث ایجاد افکار خودکشی باشد و یکی دیگر از دلایل خودکشی محسوب میشود. خودکشی میتواند یک راه رهایی برای افرادی که به بیماری یا دردهای مزمن دچار هستند باشد.
خودکشی به موارد مختلفی بستگی دارد که شامل جنسیت، عوامل محیطی، بیماری‌های مزمن زمینه‌ای جسمی و روانی و مشکلات مالی و روحی میشود. افرادی که در معرض اتفاقاتی مانند درگیری، تروما روحی، از دست دادن عزیزان، خشونت، سو استفاده جنسی، پایان یک رابطه، انزوا و تنهایی، زندانی بودن، اعتیاد یا سو مرف مواد، بارداری و افسردگی پس از زایمان، فشار فرهنگی مانند ازدواج اجباری قرار گرفته‌اند بیشتر خودکشی می‌کنند.
گروه‌های آسیب پذیر جامعه مانند هم‌جنسگرایان، سرخپوستان، پناهندگان، مهاجران و رنگین پوستان بیشتر در معرض این اتفاق قرار می‌گیرند. احتمال اینکه خودکشی در مردان منجر به مرگ شود بیشتر از زنان است؛ زیرا معمولا زنان بیشتر احساسات خود را بیان می‌کنند و این اتفاق منجر میشود؛ که دوستان و آشنایان آن‌ها به کمک این افراد بیایند.
جمع‌بندی
دکتر حسین بیات انواع جلسات مشاوره فردی را برای افرادی که به افسردگی و افکار خودکشی دچار هستند در کلینیک بیات ارائه می‌دهند و افراد زیادی را از اقدام به خودکشی منصرف کرده‌اند. پیشگیری از خودکشی همان طور که اشاره شد باید به صورت علمی انجام شود زیرا جان افراد در این موضوع مطرح است. 3 راه طلایی جلوگیری از خودکشی میتواند کمک زیادی به افراد دارای افکار خودکشی بکند.
کلینیک روانشناسی و لورتا نوروفیدبک بیات یکی از کلینیک‌های روانشناسی برتر برای درمان انواع بیماری‌های روانی با استفاده از روش‌های برتر مانند درمان افسردگی با نوروفیدبک و درمان وسواس با نوروفیدبک است. این مرکز روانشناسی بیات با سرپرستی دکتر حسین بیات بهترین کمک‌ها را به افرادی که افکار خودکشی را تجربه می‌کنند ارائه می‌دهند.
سئوالات متداول
1- آیا خودکشی یکی از عامل‌های مهم مرگ افراد است؟
خودکشی چهارمین علت مرگ بین افراد 15 تا 19 سال است و بیشتر در کشورهای کم درامد و ضعیف اتفاق می‌افتد.
2- صحبت درمورد خودکشی میتواند منجر به انجام خودکشی شود؟
صحبت درمورد خودکشی یکی از مهمترین نشانههای خودکشی است که شامل هرگونه صحبت از خودکشی، مرگ و آسیب رساندن به خود میشود. این نشانه باید به سرعت مورد بررسی قرار بگیرد و اقدامات لازم برای جلوگیری از خودکشی انجام شود.
3- پیشگیری از خودکشی چگونه است؟
پیشگیری از خودکشی یکی از موضوعات حساس و پیچیده است و جان افراد را هدف قرار می‌دهد؛ به همین دلیل باید با داشتن اطلاعات علمی کافی انجام پذیرد.