وسواس چک کردن یا checking ocd یکی از رایج‌ترین انواع وسواس‌ها است که فرد در این حالت دائما همه چیز را چک می‌کند. وارسی کردن وسایل باعث می‌شود فرد برای مدت کمی به آرامش برسد اما بعد از آن دوباره استرس و ضطراب وجودش را فرا می‌گیرد؛ همین موضوع باعث می‌شود او هر چیزی را بارها و بارها چک کند و از این چرخه تکراری خلاص نشود. در ادامه برای آشنایی با وسواس چک کردن با ما همراه باشید.
وسواس چک کردن چیست؟
وسواس چک کردن یا checking ocd اختلالی است که با بررسی و وارسی کردن مداوم مشخص می‌شود. این افراد مدام چیزهایی را چک می‌کنند که فکر می‌کنند آن‌ها را فراموش کرده‌اند. افرادی که به این بیماری دچارند، پس از قفل کردن درب ماشین بارها و بارها آن را چک می‌کنند و یا بعد از بیرون آمدن از خانه از خود می‌پرسند که آیا چراغ‌ها را خاموش کرده‌اند؟ آیا کلید خانه را به همراه دارند؟
این افراد همواره با نگرانی و اضطرابی که به دلیل ترس از اتفاق بد یا آسیب زدن به وسایل یا دیگران دارند، زندگی می‌کنند. مثلا با خود فکر می‌کنند که نکند گاز را خاموش نکرده باشند و وقتی دوباره به خانه بازگشتند؛ خانه آتش گرفته باشد. به همین دلیل همه چیز را چندین بار چک می‌کنند. درمان وسواس چک کردن بدون دارو و با استفاده از دارو درمانی صورت می‌گیرد.
4 راه درمان وسواس چک کردن
به طور کلی روند درمان وسواس وارسی کردن در افراد مختلف با توجه به شدت بیماری در آن‌ها متفاوت است اما از آنجایی که ریشه اصلی وسواس چک کردن از استرس و اظطراب است، درمان استرس و اضطراب می‌تواند کمک بزرگی به بهبود checking ocd یا وسواس وارسی کردن بکند.
1 مقابله با استرس و اضطراب
به طور کلی هدف افراد مبتلا به checking ocd از بین بردن استرس و اضطراب با انجام اعمال دیگر است. به همین دلیل تمرکز بر استرس و اضطراب و مشورت گرفتن از افراد خبره در زمینه درمان استرس و اضطراب می‌تواند برای این دسته از بیماران بسیار مناسب باشد.
2 روان درمانی
به طور کلی مشورت گرفتن از روان درمانگرها برای درمان هر نوع بیماری بسیار کمک کننده است. افراد مبتلا به وسواس چک کردن می‌توانند با مشورت گرفتن از مشاورین و روان درمانگرهای مجرب برای درمان این وسواس فکری-عملی اقدام کنند. افراد ساکن شیراز می‌توانند برای درمان checking ocd به مرکز روانشناسی و نوروفیدبک دکتر بیات مراجعه کنند.
3 دارو درمانی
برخی از داروهای روان پزشکی می‌توانند در روند درمان و کنترل وسواس موثر باشند. به طور کلی داروهای ضد افسردگی و استرس مثل کلومیپرامین، فلوکسیتین، پاروکسیتین، کلومی پرامین و… برای افراد دارای اختلال وسواس چک کردن تجویز می‌شود. در موارد شدید که دارودرمانی هم موثر نباشد ممکن است فرد بیمار را در بیمارستان بستری کنند.
4 درمان وسواس چک کردن با نوروفیدبک
از نوروفیدبک یا نوروتراپی می‌توان در درمان بسیاری از اختلالات پزشکی از جمله انواع وسواس کمک گرفت. در درمان وسواس با نوروفیدبک با استفاده از امواج مغناطیسی مغز، مکانیسم‌های خود تنظیمی در مغز شناسایی شده و تحت کنترل قرار می‌گیرد. نوروفیدبک می‌تواند در کنار دارو درمانی یا روان درمانی ادامه داشته باشد.
دلایل و نشانه‌های ابتلا به checking ocd
طبق نظر متخصصان روانکاو اختلال وسواس چک کردن در کودکی افراد ریشه دارد اما به طور کلی نمی‌توان گفت که دلیل مشخصی برای این مشکل وجود دارد. به طور کلی عوامل ژنتیکی و سوابق خانوادگی، فاکتورهای محیطی، تربیت و فرهنگ خانواده، باورهای غلط، ناهنجاری‌های مغزی و سابقه آسیب‌های شخصی در بروز checking ocd دخیل هستند. در ادامه برخی از علائم اختلال وسواس وارسی کردن برای شما اطلاع شما عزیزان آورده شده است.
- کندی در روند کار روزانه به دلیل چک کردن مداوم
- تدارکات خاص و وقت گیر برای انجام کارها
- کمالگرایی
- اضطراب شدید و ترس از یک اتفاق بد
- داشتن افکار اذیت کننده‌ای که به آن‌ها تلقین می‌کند اگر کارشان را درست انجام ندهند ممکن است به دیگران آسیب برسانند.
- تردید و شک مداوم نسبت به همه چیز
- ترس از اشتباه کردن
انواع وسواس وارسی کردن
فردی که به وسواس چک کردن مبتلا است نیاز به بررسی مداوم و وارسی کردن چیزها را با وجود اینکه می‌داند همه چیز خوب است، در خودش احساس می‌کند. از نظر روانکاوها وسواس چک کردن یا checking ocd در واقع جایگزین کردن اضطراب با اعمال و رفتاری است که این استرس و اضطراب را از بین می‌برد.
چک کردن قفل‌ها
فردی که به این نوع اختلال وسواس چک کردن دچار است، قفل بودن درب خانه را بارها چک می‌کند. او معمولا با افکار و ترس‌هایی مثل ورود دزد به خانه دست و پنجه نرم می‌کند و همین موضوع هم باعث می‌شود که درب خانه را بارها قفل کند و به روش‌های مختلف از قفل بودن درب خانه اطمینان حاصل کند.
چک کردن برق، گاز و آب خانه
checking ocd در افراد باعث می‌شود که فرد برای مطمئن شدن از اینکه چراغ اتاق‌ها خاموش است و یا شیر گاز و آب هنگام خروج از خانه بسته است، بارها و بارها همه چیز را چک کند. وارسی کردن آب و برق و گاز خانه برای یک بار به او آرامش خاطر نمی‌دهد و ممکن است که فرد چندین بار این چرخه را تکرار کند.
وسواس چک کردن سلامت بدن
وسواس چک کردن و وارسی کردن گاها باعث می‌شود فرد حساسیت زیادی نسبت به سلامت خود یا دیگران داشته باشد و به همین دلیل با بررسی بدن خود یا دیگران از نظر بیماری سعی می‌کند به اطمینان کاملی درمورد سلامتی خود برسد. این افراد علائم بیماری‌های مختلف را به طور دائم در خود چک می‌کنند و یا مکررا برای چکاپ به پزشک مراجعه می‌کنند.
وسواس چک کردن وسایل همراه
یکی از رایج‌ترین انواع وسواس چک کردن همین وارسی وسایل همراه است. مثلا فرد با اینکه می‌داند همه وسایل را به همراه دارد بارها کیف خود را چک می‌کند تا از این موضوع مطمئن شود. checking ocd باعث می‌شود شما همواره گمان کنید وسایلتان قرار است گم شود و نتوانید از این چرخه استرس و اضطراب رها شوید.
چگونه با فردی که اختلال وسواس چک کردن دارد رفتار کنیم؟
از آنجا که ممکن است فردی نزدیک به شما از این بیماری رنج ببرد و یا در زندگی روزمره با افرادی که اختلال وسواس چک کردن دارند رو در رو شوید؛ نحوه رفتار با این دسته از افراد اهمیت زیادی پیدا می‌کند. شما باید این افراد را حمایت کنید و به آن‌ها اطمینان دهید که همه چیز خوب است. به آن‌ها زمان دهید تا به مشکلشان غلبه کنند و استرس آن‌ها را به حدقل مقدار ممکن برسانید. درک کردن این افراد برای کنار آمدن با آن‌ها بسیار ضروری است.
خود درمانی وسواس روش منطقی برای درمان این اختلال نیست؛ پس در صورتی که فردی را دیدید که مراجعه به روانشناس را در برنامه درمانی خود ندارد؛ حتما او را به روانشناس مراجعه دهید. خود درمانی نه تنها باعث درمان این اختلال نمی‌شود؛ بلکه روند درمانی را طولانی‌تر می‌کند. البته که روش‌هایی از خود درمانی در کنار روش‌های درمانی دیگر می‌تواند کمک کننده باشد.
سخن آخر
همانطور که در این مقال با شما صحبت کردیم، وسواس چک کردن می‌تواند در زندگی افراد تاثیر زیادی بگذارد و حتی باعث شود آن‌ها نتوانند کارهای خود را به موقع انجام بدهند. پیشنهاد ما به این دسته از افراد مراجعه به یک روان درمانگر و متخصص در زمینه بیماری‌های روانی، برای درمان اخلال checking ocd و موفقیت و پیشرفت در زندگی است.
سوالات متداول
1_ چه غذاهایی در درمان وسواس فکری موثرند؟
خوردن غلات، لبنیات کم چرب، شکلات تلخ، سبزیجات، جو دوسر و… برای درمان وسواس فکری موثرند.
2_ افراد چه هدفی از وسواس وارسی کردن دارند؟
هدف اصلی این افراد پاسخ به افکاری است که در نتیجه استرس و اضطراب به وجود می‌آید.