وسواس شستشو یکی از شایعترین انواع اختلال وسواس فکریـعملی است؛ که فرد را مجبور میکند ساعتهای زیادی را با تمرکز بالا به تمیز کردن وسایلی بپردازد؛ که حتی ممکن است کاملا تمیز باشند. همه گیری کرونا که در سال 2020 رخ داد؛ منجر به ایجاد مشکلات وسواسی در بسیاری از افراد در سراسر جهان شد. وسواس شستشو نیازمند درمان به موقع و استاندارد است؛ تا از ایجاد اختلال در سلامت جسمی و روانی فرد جلوگیری کند. علائم، دلایل ایجاد، عوارض و درمانهای برتر این اختلال را بررسی خواهیم کرد.
وسواس شستشو چیست؟
وسواس شستشو یکی از شایعترین انواع اختلال وسواس فکری و عملی یا OCD است که در صورت عدم درمان میتواند زندگی فرد را به شدت تحت تاثیر قرار دهد. وسواس شستشو مربوط به زمان خاصی نیست و میتواند افراد مختلف را در زمانهای متفاوتی درگیر خود کند. افردی که به وسواس شستشو مبتلا هستند به شکل افراطی به تمیزی و شستشو اطراف خود تمایل دارند؛ به شکلی که حتی بعد از صرف ساعتها تمیز کردن اطراف خود باز هم احساس میکنند؛ که همه چیز کثیف است و دوباره اقدام به تمیز کردن میکنند.
وسواس شستشو میتواند تا حدی شدید شود؛ که امکان زندگی نرمال و شاداب را از افراد بگیرد و منجر به افزایش استرس و اضطراب در آنها شود. وسواس در مورد شستشو میتواند از ترکیبی از هنجارهای اجتماعی، نگرانیهای سلامتی، ترجیحات شخصی و عوامل روانی ناشی شود. در صورت آشنایی با ویژگیها و دلایل ایجاد این اختلال تشخیص و درمان آن میتواند آسانتر باشد.
ویژگیها و علائم وسواس شستشو
همانطور که از اسم این اختلال مشخص است؛ اولین و مهمترین نشانه آن شستشو زیاد و افراطی است. در ادامه با دیگر ویژگیها و علائم این اختلال آشنا خواهیم شد.
- شستن بیش از حد دستها: دستها یکی از اولین عضوهایی هستند؛ که در این اختلال دچار آسیب میشوند. افراد به شکل وسواسی دستهای خود را حتی در صورتی که تمیز هستند میشورند.
- ترس از آلودگی: افراد مبتلا به وسواس شستشو ترس شدیدی از میکروب، کثیفی و آلودگی دارند و برای اینکه اضطراب خود را کاهش دهند؛ به شستشو بیش از حد رو میآورند.
- رفتار تشریفاتی: مراسم شستن ممکن است شامل الگوهای خاص و مشخصی باشد؛ که اجرا آنها منجر به احساس آرامش و کنترل در فرد میشود.
- وقت گیر: زمان صرف شده برای فعالیتهای شستشو و نظافت میتواند بیش از حد باشد و در فعالیتها و مسئولیتهای روزانه اختلال ایجاد کند.
- استرس و اضطراب: افرادی که وسواس شستن دارند، اگر نتوانند مراسم و الگوهای شستشوی خود را انجام دهند، ممکن است ناراحتی، اضطراب یا گناه قابل توجهی را تجربه کنند.
- تداخل در زندگی روزمره: شستشو بیش از حد میتواند به طور قابل توجهی بر کیفیت زندگی، روابط و رفاه کلی فرد تأثیر بگذارد.
انواع وسواس شستشو
این نوع وسواس انواع مختلفی دارد و برای درمان بهتر شناسایی نوع آن میتواند کمک کننده باشد.
- وسواس متمرکز بر بدن: در این نوع از وسواس فرد به طور دائم به تمیزی بدن و ظاهر خود توجه میکند. افراد برای کاهش شرم و انزجار نسبت به بدن خود رفتارهای افراطی شستشو را انجام میدهند.
- ترس از ایجاد آسیب: برخی از افراد مبتلا به OCD ممکن است افکار مزاحم یا ترس در مورد آسیب رساندن به خود یا دیگران از طریق آلودگی داشته باشند. این میتواند منجر به تشریفات شستشوی اجباری برای جلوگیری از بروز آسیب شود.
- تقارن و نظم: در برخی موارد، این نوع وسواس ممکن است به نیاز به تقارن یا نظم مربوط باشد. افراد مبتلا به وسواس ممکن است برای ایجاد کنترل و تعادل در زندگی خود به روش خاص و یا به تعداد دفعات معین اقدام به شستشو کنند.
برای اینکه این مشکل را درمان نمایید بهتر است بدانید که از کدام نوع درمان رنج می برید. این نوع اختلال با مراجعه به روانشناس براحتی قابل کنترل میباشد.
مقایسه وسواس در خانمها و آقایان و تاثیر آن در زندگی فرزندان
به طور کلی اختلالات روانی بستگی به جنسیت ندارد. به طوریکه تقریبا در بین مردان و زنان نرخ ابتلا به انواع اختلالات روانی تقریبا یکسان میباشد. گرچه شیوع وسواس شست وشو در بین بانوان به مراتب در حد ۷۰ درصد بیش از آقایان میباشد. وقتی یکی از والدین به اختلال شست و شو مبتلا باشند، این عادات وسواس گونه به همسر و فرزندان خود نیز منتقل میکنند. این مسئله در آینده کودکان تاثیرات بسیاری خواهد گذاشت و باعث رنج کشیدن آنها در حین زندگی میگردند.
4 راه برتر درمان وسواس شستشو
درمان وسواس شستشو میتواند به شدت آن بستگی داشته باشد؛ درصورتی که این اختلال به قدری پیشرفت نکرده باشد که منجر به اختلال در زندگی طبیعی شود میتوان با استفاده از تکنیکهای خانگی به درمان آن پرداخت. ولی درصورتی که شدت وسواس به طوری شدید باشد؛ که منجر به اختلال در ادامه زندگی شود درمان آن با استفاده از تکنیکهای روان درمانی و دارو درمانی امکان پذیر است.
جمعبندی
تشخیص و درمان قطعی وسواس شستشو نیازمند افراد متخصص در حوزه بهداشت روان است. این اختلال در صورتی که پیشرفت کند و تحت کنترل و درمان قرار نگیرد میتواند، اختلالات رفتاری و جسمی دیگری را برای فرد ایجاد کند. در مرکز روانشناسی و نوروفیدبک بیات متخصصان بهداشت روان میتوانند به شما در کنترل علائم این نوع وسواس کمک کرده و از پیشرفت آن جلوگیری کنند. اگر در اطرافیان خود فردی را میشناسید که به این اختلال مبتلا است؛ میتوانید در کلینیک بیات برای او وقت رزرو کنید.
سئوالات متداول
1_ وسواس شستشو چیست؟
وسواس شستشو یکی از انواع وسواس فکری عملی است؛ که فرد در این نوع وسواس به شکل افراطی به تمیزی خود و اطراف خود میپردازد.
2_ 3 روش برتر درمان وسواس شسشتو کدامند؟