حسین بیات روان شناس بالينی، دوره دكترای تخصصی روان شناسی سلامت
با توجه به پیشرفت علم هنوز بسیاری از ما به یک سری خرافات اعتقاد داریم. چشم بد، نحسی عدد شیزده، خوش شانسی رنگ قرمز و عدد هفت از جمله این خرافات می باشد.
“الان قرن بیست ویکمه و تو هنوز به این حرف اعتقاد داری”. احتمالا خیلی از ما این حرف را شنیدیم یا به کسی گفتیم. شاید به نظر برخی از ما این حرف فقط یک جمله فاقد هیچ حرفی درستی باشد. امروز ما قصد داریم از جنبه روانشناسی این حرف را بررسی کنیم. در این مطلب به بررسی خرافات از نظر روانشناسی می پردازیم.
با توجه به پیشرفت علم هنوز بسیاری از ما به یک سری خرافات اعتقاد داریم. چشم بد، نحسی عدد شیزده، خوش شانسی رنگ قرمز و عدد هفت از جمله این خرافات می باشد. خیلی از ما میدانیم این حرف ها غیر منطقی هستند. ولی باز هم به آن فکر می کنیم و نیاز داریم که باور کنیم.
دلایل گرایش به خرافات چیست؟
- گریز از مسئولیت و فرافکنی
- احساس اعتماد به نفس
- نیاز به همدلی و تأیید دیگران
- احساس اعتماد به نفس
- گرایش به خرافات و ساختن رابطه علت و معلولی
- ترس از طرد شدن
- ناکامی و شکست
اثرات گرایش به خرافات روی زندگی چیست؟
باورهای خرافی اثرات زیادی بر روی روان افراد می گذارد.در این بخش یک سری از این مطالب را می خوانیم.
وسواس فکری یا عملی
ثابت شده که میان وسواس و باورهای خرافی رابطه وجود دارد. بطوری که فرد به طور مکرر افکار خرافی را به ذهن می آورد و کاری که نیاز دارد را انجام نمی دهد. یا رفتارهای خاص وسواس گونه خود را ارائه می دهند.
استرس و اختلال اضطراب
گرایش زیاد به باورهای خرافی موجب استرس و اضطراب در فرد می گردد. بسیاری از افراد به دلیل مسائل خرافی از انجام دادن کاری در شرایط مختلف امتتناع می کنند. یا با انجام استرس زیاد آنرا انجام می دهند.
اختلال بدگمانی
باور به خرافات ممکن است فرد را به بدگمانی یا پارانوئید مبتلا کنیم. بعنوان مثال فردی که به جادو اعتقاد داشته باشد، مرتب فکر میکند دیگران قصد صدمه زدن و نابودی او را دارد.
افسردگی و خودکشی
برخی باورهای خرافی بر این مسئله تاکید دارند که تلاشهای فرد در زندگی بیهوده است. عوامل ماورایی زندگی افراد را کنترل می کند. همین امر بسیاری از افراد را دچار افسردگی و تمایل به خودکشی میکند. براساس آمارهای موجود بیش از شصت درصد از کسانی که در اثر خودکشی جان خود را از دست میدهند مبتلا به انواع گوناگون افسردگی هستند.
از دست دادن انگیزه
گرایش به خرافات موجب از دست رفتن انگیزه فرد می گردد. این دسته از افراد با مراجعه به افراد مثلا پیشگو یا رمال با شنیدن حرف آنها دیگر هیچ تلاشی برای رسیدن به هدف خود انجام نمی دهند.
وقفه در درمان دارویی و حرفهای
بسیاری از افراد با وجود بیماریهای خطرناک به افراد جادوگر اعتماد می کنند. داروهای خود را مصرف نمی کنند. بلکه به کارها و حرفهایی آن رمال عمل میکنند. اینگونه سلامتی خود را به خطر می اندازند.
گرایش به خرافات و آسیب به حیات وحش
هر ساله عدهٔ زیادی از حیوانات به دلیل خرافات آسیب میبینند، فالگیرها مهره، پوست و اعضای بدن حیوانات را به قیمتهای بالایی میفروشند و از این طریق بلای جان حیوانات میشوند.
گرایش به خرافات و تلف شدن وقت و هزینه
از آنجا که خرافات باعث شکلگیری رفتارهای تکراری و بیهوده در زندگی ما میشود؛ بدون شک زمان زیادی را صرف انجام این اعمال خرافی خواهیم کرد. گاهی هم ممکن است بابت گرفتن فال یا طلسم مبلغ زیادی پول پرداخت کنیم.
مبارزه با خرافات
تنها راه مبارزه با خرافات تفکر می باشد. اعتماد به علم و تمرین نحوه های مختلف فکر کردن.راههای مختلفی وجود دارد که در این راه به فرد کمک می کند.
- دوری از تقلید و بجای آن تفکر انجام گردد.
- خودشناسی.
- کسب اعتماد بنفس.
- در صورت گرفتار شدن به مشکل، سعی نمایید از طریق موارد علمی مشکل را ریشه یابی نمایید.
- سعی کنید از طریق مشورت با فردی داناتر(نه جادوگر و فال گیر)، جلسات روان درمانی و مشاوره های علمی مشکل خود را حل نمایید.
- متد جعبه در درمان اختلال وسواسی اجباری: در این روش درمانی، به محض مواجهه با مشکل آنرا نوشته و در یک جعبه می اندازید. بعد از مدتی می بینید که آن خرافات تاثیری در زندگی شما نداشته است.