نشخوار فکری می‌تواند یکی از ویژگی‌های انسان قرن بیستم میلادی باشد؛ به دلیل اینکه با مسائل مختلفی درگیر است و افکار زیادی در ذهن او وجود دارد. اگر فردی افکار ناراحت کننده و ناخوشایندی را به صورت مداوم در ذهن خود داشته باشد و در ذهن خود آن را بزرگ کند به نشخوار ذهنی مبتلا است. این اختلال روانی می‌تواند مشکلات ذهنی و جسمی متفاوتی را برای فرد ایجاد کند به همین دلیل درمان آن با استفاده از روش‌های برتر ضروری است.
آشنایی با نشخوار فکری
نشخوار فکری به معنی تجزیه، تحلیل و فکر کردن بیش از حد به تجربیات و احساسات منفی است که ممکن است در گذشته برای ما اتفاق افتاده است. نشخوار یکی از نشانه‌های تعداد زیادی از بیماری‌های روانی است و اگر شدت آن زیاد باشد خود نیز به یک اختلال روانی تبدیل خواهد شد. تاثیرات اختلال نشخوار ذهنی علاوه بر ذهن بر روی جسم انسان‌ها نیز تاثیرات مخربی می‌گذارد.
بدن ما می‌خواهد با نشخوار یک سیستم دفاعی در مقابله با افسردگی و اضطراب ایجاد کند درحالی که این کار فقط باعث تشدید پریشانی فرد می‌شود. افراد با نشخوار ذهنی فقط به خود مشکل فکر می‌کنند و هیچ راه حلی برای درمان آن مشکل پیدا نخواهند کرد به همین دلیل فقط باعث بزرگ شدن مشکل خود خواهند شد. نشخوار ذهنی یک عمل ناخودآگاه است و وقتی فرد درون چرخ آن قرار بگیرد به صورت مداوم در حال فکر کردن به اتفاقات منفی و ناخوشایند است.
مهم‌ترین دلایل ایجاد نشخوار فکری
نشخوار فکری یک مکانیسم منفی ذهنی برای مقابله با مشکلات مختلف است و تا زمانی که با یک مکانیسم بهتر جایگزین نشود منجر به ایجاد مشکلات ذهنی و جسمی در فرد می‌شود. عوامل و محرک‌های مختلفی در ایجاد نشخوار فکری در افراد مختلف نقش دارد که در ادامه با آن‌ها آشنا خواهیم شد.
- پایین بودن اعتماد به نفس
- پایین بودن عزت نفس(باعث می‌شود دچار درمورد ارزش خود دچار تردید شود و مداوم به کارهای خود فکر کند و گاهی نیز خود را سرزنش کند.)
- سابقه ترومای روحی یا جسمی در کودکی و نوجوانی(از دست دادن فرد نزدیک مانند والدین، جدایی یا طلاق والدین، تصادف وحشتناک، مورد خشونت یا تجاوز قرار گرفتن و شکست خوردن در یک رابطه عاطفی)
- هوش هیجانی پایین
- کمال گرایی بیش از حد(افراد دچار کمال گرایی به صورت مداوم به اینکه چرا کم کاری رخ داده است و کارها کند جلو می‌رود یا به درستی جلو نمی‌رود فکر می‌کنند.)
- وجود عوامل استرس زا غیرقابل کنترل(بیکاری، ناامنی شغلی، ناامنی اجتماعی و گرانی)
- قرار گیری در موقعیت‌های استرس زا
ارتباط بین انواع اختلالات روانی و نشخوار فکری
اختلالات زیادی هستند که می‌توانند باعث ایجاد نشخوار ذهنی شوند در همین حال نشخوار فکری نیز می‌تواند نشانه‌های اختلالات روانی زیادی را افزایش دهد و ارتباط بین نشخوار فکری و راختلالات روانی یک رابه دو طرفه است. اختلالات روانی مانند افسردگی شدید، استرس و اضطراب، وسواس و اسکیزوفرنی می‌تواند در اثر نشخوار ذهنی شدید ایجاد شود.
افسردگی
رابطه‌ای دو طرفه بین افسردگی و نشخوار فکری وجود دارد که باعث می‌شود فرد درون یک حلقه ناامید کننده قرار بگیرد. درمان افسردگی بدون دارو می‌تواند باعث کاهش نشخوار فکری شود و افکار منفی که به دلیل نشخوار فکری به وجود می‌آید را کاهش دهد. نشخوار ذهنی یکی از عوامل طولانی شدن اختلال افسردگی است و منجر به افکار دائمی درمورد عدم رضایت و عدم کفایت بیمار از خود می‌شود.
استرس و اضطراب
افرادی که دچار استرس و اضطراب هستند بیشتر از دیگران درگیر افکار منفی خواهند شد و به بدترین و ناخوشایندترین اتفاقات فکر می‌کنند. نشخوار فکری یکی از علائم اصلی است که در این اختلال روانی دیده می‌شود و درصورت عدم درمان استرس و اضطراب با نوروفیدبک می‌تواند فرد را در یک چرخه بی پایان فکری قرار دهد که باعث تخریب فرد از نظر جسمی و ذهنی می‌شود.
درمان نشخوار فکری
برای اینکه بتوان علائم نشخوار فکری را کاهش داد و باعث درمان این اختلال روانی شد راه‌ها و روش‌های درمانی متفاوتی وجود دارد که یکی از آن‌ها مراجعه به روانشناس است زیرا بهترین فرد برای تشخیص انواع اختلالات روانی متخصص و پزشک است. در ادامه با برترین روش‌های درمان و کاهش نشخوار ذهنی آشنا می‌شویم.
استفاده از ذهن آگاهی
ذهن آگاهی یا مایندفولنس که یکی از مراحل روانشناسی اکت است؛ که می‌تواند به فرد دچار نشخوار فکری کمک کند و افکار منفی را از ذهن فرد دور کند. با استفاده از ذهن آگاهی فرد این توانایی را پیدا می‌کند که به جای غرق شدن در افکار، افکار منفی و ناخوشایند را بپذیرد و از آن عبور کند.
روان درمانی و مراجعه به روانشناس
اگر نشخوار ذهنی شدید شده و تاثیرات منفی آن در زندگی شما قابل مشاهده است بهترین کار مراجعه به روانشناس است. درمانگر می‌تواند دلیل و چرایی مشکل شما را بیابد و با استفاده از آن به صورت ریشه‌ای این اختلال را درمان کند.
نوشتن افکار منفی
با نوشتن افکار منفی خود می‌توانید به این نتیجه برسید که به چه موضوعاتی بیشتر فکر می‌کنید و می‌توانید آن‌ها را سازمان‌دهی کنید. اگر بدانید به چه مسائلی بیشتر فکر می‌کنید پیدا کردن راه‌حل درست و عملی برای درمان اختلال خود ساده‌تر می‌شود.
ایجاد مشغولیت ذهنی
در زمانی که به نشخوار ذهنی دچار هستید بهترین درمان داشتن یک حواس پرتی است تا شما را از اعماق افکار منفی دور کند. کارهایی مانند صحبت کردن با دوستان یا اعضای خانواده، تماشای یک فیلم، نقاشی یا طراحی کردن، خواندن کتاب و پیاده روی و ورزش سنگین می‌تواند ذهن شما را از افکار منفی دور کند.
نشخوار فکری درصورتی که زود تشخیص داده شود و شدید نشده باشد با استفاده از راه‌های اشاره شده به سرعت قابل درمان است. درصورتی که این اختلال شدید شود و کنترل آن برای فرد ممکن نباشد روانشناسان مرکز روانشناسی و لورتا نوروفیدبک بیات می‌توانند بهترین خدمات مشاوره‌ای را در اختیار افراد قرار دهند. درصورتی که می‌خواهید برای رزرو وقت با روانشناسان ما در ارتباط باشید می‌توانید به صفحه تماس با ما مراجعه کنید.
سئوالات متداول
1_ نشخوار فکری چیست؟
نشخوار فکری به معنی تجزیه، تحلیل و فکر کردن بیش از حد به تجربیات و احساسات منفی است که ممکن است در گذشته برای ما اتفاق افتاده است.
2_ بین نشخوار فکری و کدام اختلالات روانی رابطه دو طرفه وجود دارد؟
اختلالات روانی مانند افسردگی شدید، استرس و اضطراب، وسواس و اسکیزوفرنی می‌تواند در اثر نشخوار ذهنی شدید ایجاد شود و همینطور می‌توانند نشخوار ذهنی را ایجاد کنند.
3_ با استفاده از روانشناسی اکت چگونه می‌توان نشخوار فکری را درمان کرد؟
مایندفولنس یا ذهن آگاهی یکی از مراحل روانشناسی اکت است که باعث می‌شود ذهن به زمان حال فکر کند و افکار ناخوشایند را بپذیرد و از آن عبور کند.