به قلم حسن بیات روانشناس بالینی
مانعِ واقعیِ مثبت اندیشی، ذهن ماست که طوری برنامه ریزی شده تا در مواجهه با تهدیدات، نیمه خالی لیوان را ببیند. این مکانیسم بقای نوع بشر، وظیفه خود را به خوبی انجام داده است. به خصوص زمانی که انسان ها در عصر شکار زندگی می کردند و زندگیشان با خطرات واقعی و زیادی مواجه بود و احتمال داشت توسط موجودات زنده یا پدیده های طبیعی در محیط اطراف، فورا کشته شوند. این موضوع برای انسان های اولیه مصداق داشت. امروزه این مکانیسم، تنها به بدبینی و منفی نگری و تمایل برای یافتن تهدید های پیرامونی در ذهن انسان، منجر می شود. تهدید هایی که در احتمال وقوع حوادث ناخوشایند، اغراق می کنند. وقتی تهدید واقعی در کمین شما باشد، این مکانیسم شما را نجات می دهد اما وقتی تهدیدها را در ذهن خود بزرگ نمایی کنید بعد از مدتی متقاعد می شوید که پروژه ای که روی آن کار می‌کنید، محکوم به شکست است. در این مواقع نگرش منفی داشتن، تصویر وخیمی از اوضاع ترسیم می کند که باعث تباهی و ناامیدی در زندگی می‌شود.
مثبت اندیشی و سلامت :
بدبینی معضلی است که سلامتی را تهدید می کند. تحقیقات زیادی صورت گرفته که نشان می دهد افراد خوش بین از لحاظ جسمی و روانی، سالم تر از افراد بدبین هستند. مارتین سلیگمن (Martin Seligman) استاد دانشگاه پنسیلوانیا تحقیقات گسترده ای در این زمینه انجام داده است. او به همراه پژوهشگرانی از دارتموث (Dartmouth) و دانشگاه میشیگان، مطالعاتی روی افراد ۲۵ تا ۶۵ ساله انجام داده اند تا تاثیر بدبینی یا خوش بینی را روی سلامتی آنان بررسی نمایند. نتایج تحقیقات نشان می دهد که افراد بدبین خیلی زود سلامتیشان را از دست می دهند.
مثبت اندیشی و عملکرد :
فواید مثبت اندیشی در سلامتی خلاصه نمی شود. سلیگمن درباره ارتباط میان مثبت اندیشی و عملکرد افراد نیز مطالعاتی انجام داده است. در یک مورد مطالعاتی خاص، او به بررسی میزان خوش بینی و بدبینی کارشناسان فروش بیمه پرداخت. نتایج نشان داد که فروشندگان خوش‌بین ۳۷ درصد بیشتر از بدبین ها فروش داشتند که در طول اولین سال کاری، درآمدی دو برابری را برای شرکت ایجاد می کنند.
توصیه هایی برای مثبت اندیشی
۱_ جدا کردن واقعیات از تخیل :
اولین گام در مثبت اندیشی این است که بدانیم چگونه افکار منفی خود را متوقف کنیم. هر چه بیشتر روی افکار منفی تمرکز کنیم، این افکار قدرت بیشتری پیدا می کنند. اما باید بدانیم که اغلب چنین افکاری واقعیت ندارند و تنها در ذهن ما هستند. وقتی متوجه می شوید دارید افکار منفی و بدبینانه را باور می کنید، صدایی در درون شما می گوید: حالا وقت آن رسیده که این افکار را متوقف کنی و آن ها را بنویسی، حالا افکارتان را دقیقا بنویسد. خواهید دید که پس از آن آرام تر می شوید و می توانید با دقت و به طور منطقی صحت افکارتان را بررسی کنید و ببینید آیا این جملات واقعیت دارد یا نه. می توانید مطمئن باشید هر جا از کلماتی مثل هرگز، همیشه، بدترین، همواره و غیره استفاده شده این گفته صحیح نیست یا واقعیت ندارد.
۲_ یک مورد مثبت را شناسایی کنید :
شما با افکار منفی به خودتان ضربه می زنید، حالا زمان آن رسیده که به ذهن خود بیاموزید که بر مثبت اندیشی تمرکز کند. این کار با تمرین کردن امکان پذیر است، اما ابتدا باید با انتخاب آگاهانه افکار مثبت، به ذهن سرگردان خود کمی امید بدهید. هر فکر مثبتی توجه ذهن را به خود معطوف خواهد ساخت. وقتی همه چیز بر وفق مراد و حالتان خوب باشد، این کار نسبتا آسان است، اما وقتی کارها خوب پیش نمی رود و ذهن با افکار منفی پر شده، مثبت اندیشی می تواند به یک چالش تبدیل شود. در این لحظات به روزی که گذرانده اید فکر کنید و یک اتفاق مثبت را، هر چند به نظر کوچک و کم اهمیت باشد، بیابید. اگر در این روز چیزی به ذهنتان نرسید به روز های قبل حتی هفته گذشته فکر کنید تا چیز مثبتی به ذهنتان برسد یا اینکه به اتفاق مثبتی که در انتظار آن هستید فکر کنید.
۳_ همیشه قدرشناس باشید :
حالا زمان آن رسیده که شکرگزار چیزهایی باشید که به شما ارزانی شده اند. شکرگزاری تنها یک عمل اخلاقی نیست، بلکه هورمون کورتیزول را که باعث ایجاد استرس می شود به میزان ۲۳ درصد کاهش می دهد. تحقیقی در دانشگاه دیویس (Davis) در کالیفرنیا انجام شد که نشان می دهد افرادی که شکرگزار و قدردان هستند، همیشه حال خوبی دارند، پرانرژی هستند و به دلیل کاهش سطح هورمون کورتیزول، نگرانی کمتری دارند. اگر سعی کنید هر روز بر چیز های مثبت تمرکز کنید، روحیه شکرگزاری را در خود پرورش داده اید. هر وقت افکار منفی به سراغتان آمد، از این روش استفاده کنید تا بتوانید همه چیز را تغییر دهید و مثبت فکر کنید، در این صورت است که مثبت اندیشی روش زندگی شما خواهد شد.