یکی از اختلالاتی که با نفوذ رسانه‌های اجتماعی در بین افراد سرتاسر دنیا شیوع بیشتری گرفته است اختلال خودشیفتگی می‌باشد. نام دیگر این اختلال در بین روانشناسان اختلال شخصیت نارسیستیک می‌باشد که از یک افسانه یونانی گرفته شده است. در این افسانه یونانی فردی به نام نارسیوس تصویر خود را در آب می‌بیند و عاشق آن می‌شود. فرد مبتلا به خودشیفتگی نیز مانند نارسیوس از خودش تصویری ایده‌آل و بدون نقص می‌سازد و آن را می‌ستاید.
اختلال خودشیفتگی در فردی که بیش از حد به خود توجه می‌کند و خود بزرگ بینی غیر معمولی دارد به وجود می‌آید. افراد خود شیفته غرور کاذب دارند و همیشه به دنبال نهایت توجه و تمجید از سمت دیگران هستند. خود شیفتگی می‌تواند در روابط افراد تاثیر منفی بگذارد و در صورتی که با استفاده از گفتگو درمانی و بهبود سبک زندگی درمان شود شرایط بهترین را برای فرد مبتلا ایجاد می‌کند.
اختلال شخصیت خودشیتگی یا نارسیستیک
اختلال شخصیت خودشیفته یا نارسیستیک یک از اختلالات شایع روانی در سراسر جهان است. افراد مبتلا به این مشکل توانایی‌های خود را خیلی بیشتر از آنچه که در واقعیت می‌باشد، می‌بینند. اختلال خودشیفتگی یکی از اختلالات شخصیت نمایشی است که در آن فرد مبتلا خود را بسیار مهم و محور اتفاقات اطراف می‌داند و جز خودش به دیگران و مشکلات آنها اهمیتی نمی‌دهد.
افرادی که دارای اختلال شخصیت خودشیفتگی هستند از دیدگاه بقیه افراد با اعتماد به نفس و مغروری به نظر می‌رسند در حالی که بسیار اعتماد به نفس پایینی دارند و با کوچک‌ترین انتقاد و عیب‌جویی به هم می‌ریزند. برقراری ارتباط با افراد خودشیفته می‌تواند بسیار سخت و غیرقابل تحمل باشد؛ به همین دلیل این افراد در روابط اجتماعی خود مانند افرادی به اختلال شخصیت اوتیسم دچار مشکل هستند.
مهم‌ترین ویژگی‌های اختلال خودشیفتگی
افراد مبتلا به اختلال شخصیت خودشیفتگی مغرور و خود محور به نظر می‌رسند و خود را از دیگران مهم‌تر می‌بینند. این افراد به شدت به تعریف و تمجید از سمت دیگران نیاز دارند و درصورتی که به آنها توجه نشود عصبانی و ناراحت می‌شوند. کنترل احساسات برای این افراد سخت است به همین دلیل با کوچک‌ترین مشکل واکنش‌های شدید نشان می‌دهند. علائم اختلال خودشیفتگی در اوایل بزرگسالی ظاهر می‌شوند و می‌توانند از فردی به فرد دیگر متفاوت باشند.
- مغرور، دروغگو و خود بزرگ‌بین هستند.
- به صورت اغراق آمیزی به خود اهمیت می‌دهند.
- نیازمند تحسین و توجه مداوم از سمت دیگران هستند.
- زندگی زناشویی بسیار شکننده و حساسی دارند.
- خود را مجاز به استفاده ابزاری از دیگران می‌دانند.
- به احساسات دیگران توجهی ندارند و فقط خودشان مهم هستند.
- از نظر این افراد، دیگران باید بدون هیچ چشم داشتی در خدمت آنها باشند.
- احتمال اعتیاد به الکل و مواد مخدر در این افراد وجود دارد.
- با تحقیر به افراد رده پایین جامعه نگاه می‌کنند.
- به افراد دیگر و احساسات آنها توجهی ندارند.
- در برابر انتقاد بسیار حساس و زودرنج هستند.
چرا افراد به اختلال خودشیفتگی دچار می‌شوند؟
علت ابتلا به اختلال شخصیت خودشیفتگی مانند اختلال دو قطبی و دیگر اختلالات روانی پیچیده و غیر مشخص است. اما مواردی که می‌تواند احتمال ابتلا به این اختلال را افزایش دهد ژنتیک و محیط است. اگر فردی در خانواده شما به اختلال خودشیفتگی دچار است اینکه شما نیز به این اختلال دچار شوید دور از ذهن نیست.
محیط و تربیت نیز تاثیر بالایی بر روی احتمال وقوع اختلالات مختلف دارد. دو موضوعی که در ادامه بررسی می‌کنیم از علل محیطی ابتلا به اختلال شخصیت خودشیفتگی هستند. افراد مبتلا به این اختلال مستعد ابتلا به سایر اختلالات روانی مانند افسردگی، دو قطبی، بیماری‌های اختلال در تغذیه همچون آنورکسیا، اختلال شخصیت پارانوئید، خود زشت پنداری و سایر اختلالات روانی هستند.
کم‌توجهی در کودکی
در صورتی که فردی در کودکی مورد توجه کافی قرار نگیرد، در بزرگسالی تشنه توجه می‌گردد. این فرد در زمانی که بتواند با دیگران تعامل نماید بدنبال رفع این تشنگی می‌رود. این افراد در دوران‌های مختلف زندگی شامل بزرگسالی، دوران نوجوانی و جوانی بدنبال دریافت توجه کسب نشده در کودکی خود می‌گردند.
توجه بیش از اندازه به کودک
از طرف دیگر اگر به کودک خود بیش از حد لازم توجه کنید، ممکن است که این مسئله برای او اینگونه جا بیافتد که توجه به شما و خواسته‌هایتان وظیفه دیگران می‌باشد. اگر فرد با این دیدگاه بزرگ شود به احتمال خیلی زیاد به این اختلال مبتلا می‌گردد.
درمان اختلال شخصیت خودشیفتگی
مهم‌ترین نکته درمانی در روند درمان اختلال خودشیفتگی این است که فرد مبتلا به این اختلال تصور نمی‌کند که بیمار است و خود را از همه نظر در بهترین حالت می‌بیند. این درحالی است که اختلال خودشیفتگی در طولانی مدت تاثیرات مضری بر روی زندگی افراد می‌گذارد و می‌تواند منجر به ایجاد افسردگی و اعتیاد در افراد شود. معمولا بهترین درمان برای رفع اختلال خودشیفتگی روان درمانی می‌باشد.
در روان درمانی از روش‌های مختلفی مانند طرحواره درمانی، درمان‌های شناختی و رفتاری، درمان‌های مبتنی بر ذهن، رفتار درمانی دیالکتیکی استفاده می‌کنند. روش دیگری نیز که در شرایط بسیار حاد و پیچیده مورد استفاده قرار می‌گیرد نیز دارو درمانی است که فقط توسط فرد متخصص قابل تجویز است.
روان درمانی
همانگونه که گفته شد بهترین درمان برای رفع این مشکل روانکاوی و روان درمانی فرد می‌باشد. روانشناس با بررسی گذشته فرد به بررسی علل ابتلا به این اختلال می‌پردازد. روانشناس بالینی با یافتن علل ابتلا، سعی در درمان این مشکل می‌نماید. علاوه بر آن سعی در رفع نشانه‌های این بیماری مانند بهبود بخشیدن روابط فرد با دیگران، بالابردن اعتماد بنفس فرد و سایر موارد که در بالا به آنها اشاره نمودیم می‌گردد.
دارودرمانی
برای درمان این مشکل ممکن است تشخیص داده شود که فرد نیاز به داروهایی برای کنترل نمودن وضعیتش دارد. به همین دلیل احتمالا از داروهای ضد افسردگی و ضد اضطراب استفاده می‌گردد که توسط افراد متخصص تجویز می‌شود.
اختلال شخصیت خودشیفتگی یکی از انواع اختلالات روانی است که می‌تواند منجر به ایجاد اختلال در زندگی و روابط افراد شود. درمان این اختلال درصورتی که فرد بیماری خود را قبول داشته باشد می‌تواند با سرعت بالا و موفقیت اتفاق بیوفتد.
مراجعه به روانشناس و دریافت مشاوره همان طور که اشاره شد از بهترین راه‌های درمان این اختلال به شمار می‌آید. دکتر حسین بیات روانشناس بالینی بهترین جلسات مشاوره درمانی برای انواع اختلالات مانند اختلال خودشیفتگی را برگزار می‌کنند. درصورتی که می‌خواهید بهترین نوع مشاوره را دریافت کنید می‌توانید به صفحه تماس با ما مراجعه کرده و وقت مشاوره رزرو کنید.
سئوالات متداول
1_ اختلال شخصیت خودشیفتگی چیست؟
اختلال خودشیفتگی یکی از اختلالات شخصیت نمایشی است که در آن فرد مبتلا خود را بسیار مهم و محور اتفاقات اطراف می‌داند و جز خودش به دیگران و مشکلات آنها اهمیتی نمی‌دهد.
2_ آیا افراد مبتلا به خودشیفتگی اعتماد به نفس بالایی دارند؟
افرادی که دارای اختلال شخصیت خودشیفتگی هستند از دیدگاه بقیه افراد با اعتماد به نفس و مغروری به نظر می‌رسند در حالی که بسیار اعتماد به نفس پایینی دارند و با کوچک‌ترین انتقاد و عیب‌جویی به هم می‌ریزند.