افزایش و بهبود اعتماد به نفس در دختران می‌تواند زنانی موفق، کوشا و خوشحال را وارد جامعه کند. تحقیقات بی شماری در این زمینه انجام شده است و نشان می‌دهد که دختران در سنین بین 10 تا 14 سالگی به طور محسوسی دچار ضعف اعتماد به نفس میشوند. با اینکه معمولا دختران در آغاز سن مدرسه و شروع دبستان از خود پنداره‌ی بالاتر و اعتماد به نفس بیشتری نسبت به پسران برخور دارند؛ اما این روند در طی سال‌‌های پایانی دبستان و آغاز دوران نوجوانی این نسبت بر عكس میشود.
کاهش اعتماد به نفس در دختران می‌تواند دلایل بسیاری داشته باشد؛ اما یکی از مهم‌ترین دلایل، بلوغ جنسی و تغییرات جسمانی آنان است. به طور معمول دختران 2 الی 3 سال زودتر از پسران بالغ میشوند، و همین امر موجب میشود كه آنها در سنین کم‌تری با چنین مسئله‌ای روبه‌رو شوند. برای اینکه بتوان از کاهش اعتماد به نفس و تبعات آن در دختران جلوگیری کرد باید با علت‌های رخ دادن آن و همین طور راه‌های افزایش اعتماد به نفس در آنها آشنا شویم.
چرا اعتماد به نفس در دختران کاهش مییابد؟
کاهش اعتماد به نفس دلایل زیادی دارد که برخی از آنها از جامعه به آنها تحمیل میشود و برخی دیگر نیز به دلیل جنسیت آنها رخ می‌دهد. شناسایی دلایل کاعش اعتماد به نفس در دختران می‌تواند به والدین و مسئولان مدرسه و حتی دوستانشان کمک کند تا بتوانند بهترین راه‌های افزایش اعتماد به نفس را انتخاب کنند. با ترویج تصویر بدنی مثبت، به چالش کشیدن نقش‌های جنسیتی سنتی و ارائه فرصت‌های برابر و الگوهای نقش مثبت، می‌توانیم به دختران کمک کنیم تا اعتماد به نفس لازم برای موفقیت در زندگی را افزایش دهند.
استانداردهای زیبایی غیرواقعی
یکی از دلایل اصلی کاهش اعتماد به نفس در بین دختران، قرار گرفتن مداوم در معرض استانداردهای زیبایی غیرواقعی است که توسط رسانه‌های اجتماعی و صنعت زیبایی ایجاد شده و به آنها تحمیل شده است. از سنین جوانی، دختران تصاویر مدل‌ها و افراد مشهور زیادی را در فضای مجازی می‌بینند که زیبایی آنها عالی و دست نیافتنی به نظر میرسد و با این کار منجر به ایجاد احساس بی‌کفایتی و اعتماد به نفس در آنها میشود.
تاثیر تبعیض جنسیتی در اعتماد به نفس دختران
شیوع تبعیض جنسیتی و کلیشه‌ای در جنبه‌های مختلف زندگی، از جمله آموزش و نیروی کار، می‌تواند نقش مهمی در تضعیف اعتماد دختران داشته باشد. زمانی که فرصت‌های برابر به آنها داده نمی‌شود یا از دنبال کردن مشاغل خاص دلسرد میشوند، ممکن است احساس کنند که به اندازه کافی خوب یا توانمند نیستند و این امر منجر به کاهش اعتماد به نفس آنها میشود.
دختران برای تطبیق پیدا کردن با نقش‌های جنسیتی که به آنان داده میشود نیز مجبور هستند تا مراقب و مطیع باشند و انتظاراتی که جامعه از آنها دارد را اجرا کنند. این می‌تواند منجر به احساس ناتوانی و عدم کنترل بر زندگی خود شود و در نهایت اعتماد به نفس آنها را تحت تأثیر قرار دهد.
نحوه غلط اجتماعی شدن
همان طور که اشاره شد جامعه نقش بسیار منفی بر روی اعتماد به نفس دختران دارد و نحوه اجتماعی شدن دختران به گونه‌ای است؛ که برای اولویت دادن به نیازهای دیگران باید نیازهای خود را کنار بگذارند. اغلب به آنها آموزش داده میشود که از خودگذشتگی داشته باشند و دیگران را در اولویت قرار دهند، که می‌تواند منجر به عدم خودآگاهی و ابراز وجود شود. دختران زمانی که به خود و خواسته‌هایشان توجه نمی‌کنند؛ احساس نامرئی بودن به آنها دست می‌دهد و در نهایت اعتماد به نفس آنها را کاهش می‌دهد.
تاثیر بلوغ و تغیرات فیزیکی در اعتماد به نفس دختران
یک دختر در 10 تا 11 سالگی مراحل بلوغ خود را طی می‌‌كند، در حالی كه پسران در حدود 13تا 14 سالگی یعنی حدود 2 تا 3 سال بعد از دخترها به این مرحله میرسد. در طی این مدت دختران ناگهان با تغییراتِ جسمانی گوناگونی روبه رو میشوند كه برای آنها محدودیت‌‌هایی را نیز به همراه می‌‌آورد. این احتمال وجود دارد كه افسردگی و کاهش اعتماد به نفس دختران در این سنین ناشی از احساس نارضایتی آنان نسبت به وضعیت ظاهر خود باشد. زیاد شدن وزن و زیبایی ظاهر در دختران بسیار مهم‌تر از پسران است.
گاهی اوقات نیز دختران نمی‌‌توانند خود را با این تغییرات جسمانی و ذهنی سازگار كنند و همین موضوع می‌تواند منجر به لطمه زدن به اعتماد به نفس آنها شود. دختران معمولا زندگی را با انرژی زیاد آغاز می‌کنند، زود حرف می‌زنند، اجتماعی هستند و شاگرد اول هستند. مراجعه به مشاوره کودک و نوجوان می‌تواند از بروز آثار مخرب این دوره جلوگیری کند.
اما زمانی میان پیش دبستان و متوسطه، ترکیب گیج کننده‌ای از فشارهای اجتماعی جدید، انتظارات بیشتر در کلاس و نشانه‌های ترکیبی از جامعه (همه تلاشتو بکن، همه توجه رو به خودت جلب نکن، هرچی بخوای میتونی، زیبا بودن اولین اولویت توئه و مانند این‌ها) می‌تواند باعث شود دختران از لحاظ اکادمیک عقب بیفتند یا شوقشان را از دست بدهند.
5 راه طلایی افزایش اعتماد به نفس دختران
زنان نقش بسیار مهمی را در جامعه به عهده دارند و بالا بردن توانایی‌های شخصی آنها مانند اعتماد به نفس از سنین کودکی برای موفقیت آنها لازم و ضروری است. داشتن اعتماد به نفس یکی از بنیادی‌ترین نیازهای سلامت عاطفی و روانی یک دختر است و به او عزت نفس، انعطاف‌پذیری، نترسیدن از شکست و موفقیت را آموزش می‌دهد. متاسفانه بسیاری از دختران با اعتماد به نفس پایین دست و پنجه نرم می‌کنند که می‌تواند مانع از توانایی آنها برای رسیدن به پتانسیل کامل شود.
1 یادآوری نکات مثبت
شما به عنوان والدین یا معلمان باید بدانید که دخترها از تعریف و تمجید و یادآوری نمات مثبتشان انرژی می‌گیرند و دید مثبتی نسبت به خود پیدا می‌کنند. دختران باید دائما نقاط قوت، دستاوردها و ویژگی‌های مثبت خود را یادآور شوند و با ارائه تحسین، تشویق و حمایت واقعی از طرف دیگران شخصیت قوی خود را تشکیل بدهند. برای این کار می‌توان از طریق حرکات ساده مانند قدردانی از تلاش‌های آنها، تجلیل از موفقیت‌های آنها و ارائه بازخورد سازنده به جای انتقاد استفاده کرد
2 توانمندسازی از طریق آموزش
آموزش ابزار قدرتمندی است که می‌تواند دختران را برای کنترل زندگی خود و ایجاد حس اعتماد به نفس توانمند کند. ایجاد فضایی برای دسترسی دختران به آموزش باکیفیت که بر رشد فکری، عاطفی و اجتماعی این افراد متمرکز است یکی از الزامات زندگی آنها است. آموزش می‌تواند به دختران کمک کند تا مهارت‌های تفکر انتقادی، توانایی حل مسئله و احساس خودآگاهی را توسعه دهند که همه این‌ها برای ایجاد اعتماد به نفس در دختران ضروری هستند.
3 الگوهای الهام بخش
دختران به الگوها و مربیانی نیاز دارند که بتوانند آنها را در پیشرفت شخصی و حرفه ای الهام بخش، راهنمایی و حمایت کنند. الگوهای نقش مثبت می‌توانند به دختران کمک کنند تا با نشان دادن ارزش‌ها، نگرش‌ها و رفتارهای مثبت احساس اعتماد به نفس را در خود ایجاد کنند. الگوهای الهام بخش در هر زمینه‌ای می‌توانند کمک کننده باشند و امروزه وجود این الگوهای الهام بخش بسیار بهتر از گذشته است و دختران می‌توانند زنان موفق بسیاری را در عرصه‌های مختلف دیده و آنها را به انگیزه خود تبدیل کنند.
4 مستقل شدن راهی برای افزایش اعتماد به نفس در دختران
تشویق به استقلال یکی دیگر از راه‌های موثر برای افزایش اعتماد به نفس در دختران است. به دختران باید آزادی تصمیم گیری، ریسک‌های حساب شده و درس گرفتن از اشتباهاتشان داده شود. این می‌تواند به آنها کمک کند تا حس اتکا به خود، اعتماد به نفس و انعطاف پذیری را توسعه دهند.
5 ایجاد خودآگاهی
خودآگاهی می‌تواند در انسان تبدیل به فرصتی برای رشد شخصیتی شود و افزایش اعتماد به نفس را حتمی کند. ایجاد خودآگاهی در دختران نیز ضروری است و باید به آنها آموخت که نقاط قوت، ضعف، ارزش‌ها و اهداف خود را شناسایی کرده و برای بهبود آن تلاش کنند. دختران باید یاد بگیرند که چگونه مرزها را تعیین کنند، نیازهای خود را اولویت بندی کنند و حس خودآگاهی را در خود پرورش دهند.
ایجاد یک محیط حمایتی
در نهایت، ایجاد یک محیط حمایتی برای ایجاد اعتماد به نفس در دختران ضروری است. دختران باید احساس امنیت کنند، حمایت شوند و تشویق شوند که ریسک کنند، سوال بپرسند و در صورت نیاز به دنبال کمک باشند. یک محیط حمایتی می تواند به دختران کمک کند تا حس اعتماد به نفس، ارزش خود و عزت نفس را پرورش دهند.
جمع‌بندی
هر چند دختران امروز، نسبت به مادرانشان از اتكاء به خود و اعتماد به نفس بیش تری برخوردارند، اما هنوز هم در مقایسه با تبعیض‌‌هایی كه بین فرزندان دختر و پسر گذاشته میشود، دچار ضعف‌‌ها و كاستی‌‌های زیادی در زمینه عزت نفس و اعتماد به نفس می‌‌باشند. اگر کودک شما با مشکلات جدی کمبود اعتماد به نفس مواجه است بهتر است هر چه زودتر برای کنترل و بهبود اعتماد به نفس او مرکز روانشناسی و نوروفیدبک دکتر بیات را برای برطرف کردن مشکلتان انتخاب کنید.
بررسی‌‌های مختلف نشان می دهند كه دختران برای رسیدن به اهداف دراز مدت خود به تلاش و جدیت بیش تری نسبت به پسران نیازمندند …، دختران بیش از پسران احتیاج به حمایت و هدایت والدین و مربیان خود دارند، زیرا آنها برای آن كه بتوانند به آرزوها و خواسته‌‌های خود جامه ی عمل بپوشانند باید فشارهای اجتماعی بیش تری را متحمل شوند. ما باید دختران خود را به بیان افكار و اندیشه‌‌هایشان تشویق كنیم، به آن ها اجازه اشتباه كردن بدهیم، و علاقه‌ی آنها را برای یادگیری رشته‌‌های مختلف علمی ارج نهیم.