اختلال خواب یا sleep disorder یک اختلال در الگوهای خواب یک فرداست. برخی اختلالات خواب به اندازه کافی جدی هستند تا بتوانند عملکرد طبیعی، روانی، اجتماعی و احساسی را تحت تاثیر قرار دهند.
بیش از صد نوع اختلال خواب وجود دارد که در چند گروه عمده تقسیم‌بندی می‌شوند:
۱-بی خوابی و پرخوابی
۲-اختلال تنفس
۳-اختلال نارکولپسی
۴-اختلالات مربوط به مراحل خواب یا بیداری نسبی (پاراسومنیا Parasomnia)
بی خوابی :
بیخوابی یکی از اختلالات خواب است. ناتوانی در به خواب رفتن یا ناتوانی در خواب ماندن در مدت طولانی یا خواب عمیق را کم خوابی می‌گویند. کم‌خوابی در واقع خود بیماری به حساب نمی‌آید بلکه جزء علایم بیماری محسوب می‌شود. کم‌خوابی معمولاً ناشی از اضطراب و تنش هیجانی است. از دیگر علل کم خوابی، می‌توان احساس عدم امنیت، ترس از تنهایی، افسردگی و مصرف کافئین را نام برد.
پرخوابی:
گرچه خواب بهترین دارو جهت آرامش تلقی می‌شود، اما نتایج یک مطالعه جدید نشان داده است که خوابیدن بسیار زیاد برای سلامتی خطرناک است و به عبارت دقیق تر، خوابیدن بیش از ۹ ساعت در شب به همراه نشستن بسیار زیاد در طول روز و ورزش نکردن می‌تواند به اندازه سیگار کشیدن مضر باشد. محققان استرالیایی اعلام کردند که خواب شبانه بیش از ۹ ساعت به همراه نشستن بسیار زیاد در طول روز و کم تحرکی خطر مرگ زودهنگام را چهار برابر افزایش می‌دهد
اختلال تنفس در خواب:
یک اختلال است که باعث توقف تنفس برای مدت کوتاهی در طول خواب می‌شود. این دوره‌ها به آپنه نامیده می‌شود. آپنه‌ها بین ۱۰ تا ۳۰ ثانیه طول خواهند کشید و در موارد شدید، آپنه‌ها می‌توانند صدها بار در هر شب تکرار شوند. شخص با احساس خفگی به دفعات مکرر از خواب می‌پرد، هر کدام از آنها می‌تواند تا ۲ دقیقه نیز به طول انجامد، خود فرد معمولا از آنها مطلع نمی‌گردد.
اختلال نارکولپسی:
حمله‌های خواب در ساعات بیداری را حمله خواب یا خواب تازش یا نارکولپسی می‌گویند. خواب تازش یکی از اختلالات خواب است و عبارت است از میل ناگهانی و مقاومت‌ناپذیر به خواب. مبتلایان به حمله خواب، در پی هیجان‌های شدید دچار گرفتگی ماهیچه می‌شوند. بسیاری از این بیماران به فلج خواب نیز مبتلا هستند. نوجوانان پسر دچار مراحل حمله خواب طولانی می‌شوند و پس از بیدار شدن از خواب احساس گرسنگی می‌کنند.
پاراسومنیا :
خواب پریشی یا کژخوابی نوعی از نابهنجاری خواب است که شامل حرکات غیرعادی و ناهنجار، احساسات و رفتارهایی است که در رویا رخ می‌دهد، این رویاها ممکن است در حین به خواب رفتن، خواب، مراحل خواب یا در طی بیدار شدن از خواب رخ دهند بنزودیازپینها در درمان این اختلال ممکن است مفید باشند.