اختلال خواب یکی از بیماریها و اختلالاتی است که مردم عصر مدرن را به شدت به خود مبتلا کرده است. اختلال در خواب میتواند بر روی زمان و کیفیت خواب تاثیر بگذارد و منجر به از بین بردن آرامش و انرژی افراد در زندگی شود. درمان اختلال خواب باید در سریعترین زمان ممکن صورت بگیرد تا جنبههای دیگر زندگی افراد را درگیر نکند و مشکلات و بیماریهای بیشتری ایجاد نکند.
بر اساس آمارها، تقریبا 30 درصد از بزرگسالان در یک دوره از زندگی خود دچار مشکلات خواب شدهاند. این اختلالات میتوانند شامل بیخوابی، خوابگردی و حتی اختلالات خواب REM باشند که هر کدام خطرات و عواقب خاص خود را دارند. سبک زندگی امروزی که شامل استفاده زیاد از تکنولوژیهای دیجیتال و نور آبی در شب میشود، میتواند بر خواب تأثیر منفی بگذارد.
عدم توجه به خواب و بیماریهای مرتبط با آن میتواند عوارض جدی به دنبال داشته باشد. تحقیقات نشان میدهد که اختلالات خواب میتوانند با مشکلاتی مانند بیماریهای قلبی، دیابت و اختلالات روانی ارتباط داشته باشند. در این مقاله، به بررسی جامع اختلالات خواب، علل رایج آنها، و تأثیرات آن بر زندگی فردی و اجتماعی خواهیم پرداخت. همچنین، به راهکارهای علمی و عملی برای بهبود کیفیت خواب و پیشگیری از بروز این مشکلات نیز خواهیم پرداخت.
آشنایی با اختلال خواب
اختلال خواب یا sleep disorder یک اشکال در الگوهای خواب یک فرد است. برخی اختلالات خواب به اندازه کافی جدی هستند تا بتوانند عملکرد طبیعی، روانی، اجتماعی و احساسی را تحت تاثیر قرار دهند. همهی افراد نیاز دارند در طول روز به انداره 7 تا 8 ساعت به مغز خود استراحت دهند. نقش خواب در تقویت حافظه و یادگیری کودکان و بزرگسالان بسیار مهم است و بیخوابی میتواند باعث ایجاد اختلالات اساسی در آن شود.
این اختلال زمانی رخ میدهد که فرد در دورهای زمانی متوالی نتواند به اندازه کافی استراحت کند. در ایالت متحده آمریکا بیش از یک سوم افراد بزرگسال به این اختلال دچار هستند. این اختلال میتواند به دلایل مختلفی ایجاد شود؛ به همین دلیل نوع درمان این اختلال ترکیبی از روشهای مختلف است. درمان با نوروفیدبک یکی از روشهای درمان اختلال خواب است و درصد موفقیت آن بسیار بالا است.
5 نوع اصلی اختلال خواب
اختلال خواب مانند سایر بیماریها انواع مختلفی دارد؛ که شرایط هر کدام و نحوهی درمان آن متفاوت است. معمولا افراد فکر میکنند اختلال خواب شامل کم خوابی میشود؛ ولی اینگونه نیست و فرد مبتلا به اختلال خواب میتواند پرخوابی را تجربه کند. در ادامه میخواهیم انواع اختلالهای خواب موجود را بررسی کنیم.
- بی خوابی
- پرخوابی
- اختلال تنفس
- اختلال نارکولپسی
- اختلالات مربوط به مراحل خواب یا بیداری نسبی (پاراسومنیا Parasomnia)
بی خوابی
بیخوابی یکی از اختلالات خواب است. ناتوانی در به خواب رفتن یا ناتوانی در خواب ماندن در مدت طولانی یا خواب عمیق را اختلال بیخوابی میگویند. کمخوابی معمولاً ناشی از اضطراب و تنش هیجانی است. از دیگر علل کم خوابی، میتوان احساس عدم امنیت، ترس از تنهایی، افسردگی و مصرف کافئین را نام برد.
پرخوابی
گرچه خواب بهترین دارو جهت آرامش تلقی میشود، اما نتایج یک مطالعه جدید نشان داده است که خوابیدن بسیار زیاد برای سلامتی خطرناک است و به عبارت دقیق تر، خوابیدن بیش از ۹ ساعت در شب به همراه نشستن بسیار زیاد در طول روز و ورزش نکردن میتواند به اندازه سیگار کشیدن مضر باشد. محققان استرالیایی اعلام کردند که خواب شبانه بیش از ۹ ساعت به همراه نشستن بسیار زیاد در طول روز و کم تحرکی خطر مرگ زودهنگام را چهار برابر افزایش میدهد
اختلال تنفس در خواب
یک اختلال است که باعث توقف تنفس برای مدت کوتاهی در طول خواب میشود. این دورهها به آپنه نامیده میشود. آپنهها بین ۱۰ تا ۳۰ ثانیه طول خواهند کشید و در موارد شدید، آپنهها میتوانند صدها بار در هر شب تکرار شوند. شخص با احساس خفگی به دفعات مکرر از خواب میپرد، هر کدام از آنها میتواند تا ۲ دقیقه نیز به طول انجامد، خود فرد معمولا از آنها مطلع نمیگردد.
اختلال نارکولپسی
حملههای خواب در ساعات بیداری را حمله خواب یا خواب تازش یا نارکولپسی میگویند. خواب تازش یکی از اختلالات خواب است و عبارت است از میل ناگهانی و مقاومتناپذیر به خواب. مبتلایان به حمله خواب، در پی هیجانهای شدید دچار گرفتگی ماهیچه میشوند. بسیاری از این بیماران به فلج خواب نیز مبتلا هستند. نوجوانان پسر دچار مراحل حمله خواب طولانی میشوند و پس از بیدار شدن از خواب احساس گرسنگی میکنند.
پاراسومنیا
خواب پریشی یا کژخوابی نوعی از نابهنجاری خواب است که شامل حرکات غیرعادی و ناهنجار، احساسات و رفتارهایی است که در رویا رخ میدهد، این رویاها ممکن است در حین به خواب رفتن، خواب، مراحل خواب یا در طی بیدار شدن از خواب رخ دهند بنزودیازپینها در درمان این مشکل ممکن است مفید باشند.
برترین روشهای درمان اختلال خواب
اختلال خواب انواع مختلفی دارد و درمان آن با توجه به نوع و علت زمینهای ایجاد آن متفاوت است. یکی از بهترین روشهای درمان این اختلال داشتن یک سبک زندگی خوب و داشتن ساعت خواب منظم است. سبک زندگی افراد بر روی سطح استرس و فعالیتهای بدنی آنها تاثیر میگذارد و در صورتی که سالم باشد میتواند منجر به درمان بیماریهای فرد مانند اختلال خواب شود.
مراجعه به پزشک و دریافت مشاوره فردی برای درمان اختلال خواب ضروری است؛ پزشک نیز برای درمان فرد مبتلا به این اختلال روشهای متفاوتی مانند دارو درمانی و درمانهای روانشناسی را پیشنهاد میدهند. در ادامه با برترین روشهای درمان اختلال خواب آشنا میشویم.